Hatay Eczacı Odası Başkanı Ecz. Reşat Menderes Akgöl’ü bu sayıda dergimize konuk ettik. Akgöl ile eczacılığın genel sorunlarını ve özellikle 6 Şubat depremi sonrası bölge eczacılarının yaşadıklarını konuştuk.
Bölgenizde eczacıların yaşadığı temel sorunlar nelerdir? Bunlar için çözüm önerileriniz nelerdir?
6 Şubat 2023 deprem felaketi sonrası Hatay büyük bir yıkıma uğrarken, bölgemizdeki eczacılar da büyük yara aldı. Birçok sorunumuz eczacılık faaliyetini yürütmemizde zorluk yaşatmaktadır. En temel sorunumuz konteyner eczacılığı. bölgemizde halen 135 adet konteyner eczane hizmet veriyor. Eczacılar ve eczaneler hakkında yönetmelik gereği olağanüstü hallerde geçici hizmet noktaları 2 yıl faaliyet göstermekte. Bu süre 2025 yılı Şubat ayında sona erecek. Bu sürenin uzatılması gerektiğini Sağlık Bakanı’mıza ilettik. Deprem öncesi faaliyette olup, halen eczanesini açamamış 40 eczacımız var. Bu meslektaşlarımızın ailevi, sosyal, ekonomik ve özel sebeplerden dolayı halen eczaneleri aktif değil. Bununla beraber Hatay ili içerisinde halen ilçeler arası eczane nakilleri devam ediyor. Özellikle Sağlık Bakanlığı tarafından mücbir sebep tespit edilen ilçelerimizde betonarme iş yeri inşaatları henüz tamamlanmadığından, 11 Mayıs 2025 tarihinde sona erecek Sağlık Bakanlığı mücbir sebep tespiti halinin süresinin uzatılmasını talep ettik. Konteyner eczacılığında tabi en büyük sorunumuz olumsuz iklim koşulları. Hatay ilinde yazın 50 dereceyi bulan sıcaklar ve kışın yağışlar nedeniyle su alan konteyner eczaneler, meslektaşlarımıza zorluk yaşatıyor. Deprem sonrası ötelenen mali borçlar, SSK prim borçları, vergi borçları birikmiş bir şekilde önümüzde duruyor. Bu borçların ödemelerinin daha uzun vadelere yayılması talebimiz oldu. Elektrik, su ve altyapı sorunları, internet altyapının yetersizliği, bölgemizde yaşadığımız en temel sorunlar olarak söyleyebiliriz. Çözüm olarak devletimiz ve yerel yönetimler ivedi girişimlerde bulunmalı. Bu sorunların çözümleri için yönetim kurulumuz da gerekli görüşmeleri yapıyor.
Ülkemizde eczacıların birçok sorunu var bunların başında gelenlerden biri de eczacılık fakültesi enflasyonu bu konuda sizce ne gibi çalışmalar yapılmalı?
Eczacılık fakültesi enflasyonu maalesef mesleğimizi olumsuz etkiliyor. Bu enflasyona bağlı olarak ülkemizde ihtiyaç fazlası hem eczane açılmakta, hem de işsiz eczacı sayısı artmaktadır. Şu an ülkemizde 32 devlet ve 15 vakıf üniversiteleri ile K.K.T.C.’nde 4 adet olmak üzere YÖK’e bağlı 51 üniversite bünyesinde eczacılık fakülteleri öğrenci yetiştiriyor. Öğretim üyelerinin yetersizliği, bazı eczacılık fakültelerinde laboratuvar uygulamalarında fiziki koşulların uygunsuzluğu, halen akreditasyon hak edememiş fakültelerimizin varlığı mesleğimizi olumsuz etkiliyor. Türk Eczacıları Birliği’miz nezdinde bu sorunların giderilmesi için çalışmalarımız devam ediyor. Bu tarihten sonra yeni eczacılık fakültesi açılmaması, mevcut eczacılık fakültelerinde kontenjanların düşürülmesi, öğretim üyelerinin yetişmesi konusunda devletimizin fakültelerde kadro açması, yetişecek öğretim üyelerinin mutlaka eczacı olması, fakültelerde fiziki koşulların iyileştirilmesi, akredite olamayan fakültelerin eğitim sürelerine ara verdirilmesi çözüm önerilerimiz arasındadır. Artan eczane sayısı ve işsiz eczacı sayısının önüne geçilmesi için eczacılık fakültesi dekanlarımızla istişare içerisindeyiz. Eczacılık fakültesi öğrencilerinin eğitim alırken eczane dışında, klinik eczacılık, onkoloji eczacılığı, fitofarmasi eczacılığı gibi alanlara yönlendirilmesi, hastane ve sanayi eczacılığı için öğrenci yetiştirilmesi gerektiğini savunuyoruz.

Asrın felaketi olarak adlandırılan bir deprem yaşadık ve bölgeniz de bu afetten etkilenen iller arasında yer alıyor. Bu süreçte bölge eczacıları canla başla hizmet vermeye devam etti. O süreci okurlarımıza anlatır mısınız?
Hatay olarak çok büyük deprem felaketi yaşadık. Onbinlerce insanımız can verdi. Toplamda 47 eczacı, ilimizde 19 eczacı vefat etti. Hepsine Allah’tan rahmet diliyorum, mekanları cennet olsun, başımız sağ olsun. 11 ili etkileyen depremin olduğu gün bölgemizde 810 üyemiz, 608 adet eczanemiz vardı. Deprem anında en büyük hasarı merkez ilçelerimiz Antakya ve Defne aldı. Ayrıca Kırıkhan, Hassa, Samandağ, Arsuz ve İskenderun ilçelerimizde faaliyette bulunan eczanelerimiz kapanma noktasına geldi. Mücbir sebep tespiti ilan edilmeyen Altınözü ilçemizde bile bir eczanemiz yıkıldı. Merkez ilçelerden vereceğim örnek ile olayın büyüklüğünü ve vahametini sizlere gösterebilir. Merkez ilçelerimizde deprem öncesi 220 eczane var iken, depremin hemen sonrasında sadece 6 adet eczane ayakta kalabildi. Yani neredeyse merkez ilçelerdeki eczanelerin % 97’si yok olmuştu. Ülkemizin birçok yerinden gönüllü eczacıların destekleriyle, Türk Eczacıları Birliği ve Eczacı Odaları’nın üstün gayretleriyle bölgemizde 7 adet Sahra Eczanesi kuruldu. 6 Şubat 2023’ten Mayıs 2023’e kadar 3 ay boyunca Sahra Eczaneleri vatandaşlarımıza ücretsiz ilaç, tıbbi malzeme ve bazı medikal ürünleri sundu. Bölgemiz eczacıları ve Türkiye’mizin her bir köşesinden gelen gönüllü eczacılar bu Sahra Eczaneleri’nde çalıştılar. Sahra Eczaneleri’ndeki ilaçların koordinasyonu, temini ve tevzi işlemlerinin zorluğunu ifade etmem gerekiyor. Canla başla çalışan, halkımızı bir an olsun ilaçsız bırakmayan ülkemizin dört bir yanından gelen gönüllü eczacılarımıza ve katkı sağlayan tüm meslektaşlarıma bir kez daha yürekten teşekkür ediyorum.

Ülkemizde eczacıların sürekli problemleri tartışılıyor ve sorunlar hakkında çözümler üretiliyor. Ancak en temel sorunu ve ilk çözülmesi gerek problem sizce nedir?
Bence Türkiye’de eczacılık mesleğinin en temel sorunu İlaç Fiyat Kararnamesi (İFK’nın güncellenmemesi. İlk çözülmesi gereken sorun bu. İFK güncellenirse, baremlerde iyileştirmeler yapılırsa, eczacı kâr marjı arttırılırsa, şu an ülkemizde yaşanan enflasyonist ekonomide meslektaşlarımız bir nebze olsun nefes alır. Eczaneler daha rahat bir döngüye girecektir diye düşünüyorum. Ayrıca buna bağlı olarak eczanelerde yardımcı eczacı istihdamının artması yaşanacaktır. Bence gelir düzeyi artan eczaneler, yardımcı eczacı çalıştırması zorunlu ciroları olmasa bile, bu statüde ki meslektaşlarım yardımcı eczacı istihdam edebilirler.
Bölge olarak çok sığınmacı barındıran bir ilsiniz bu anlamda eczacılar ne gibi sorunlar yaşıyorlar. Ne gibi çalışmalar yapılmalı veya önlemler alınmalı?
Sanırım Türkiye’de en çok sığınmacı bulunan bölge Hatay. Dolayısıyla bu bağlamda en çok sorun yaşayan eczacılarda bizim bölgemizde. Sığınmacılardan kaynaklı yaşadığımız en büyük sorun Göç Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Türk Eczacıları Birliği’miz arasında imzalanan protokol ve bu protokole bağlı eksiklikler. Sığınmacıların reçetelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından incelenmesi ve Göç Hizmetleri Genel Müdürlüğü bütçesi tarafından tahakkuk ettirilip meslektaşlarımıza ödemelerin yapılması sürecinde sıkıntılar yaşamaktayız. Bu tip reçetelerin ödemelerinin de SGK gibi belki tarihlerde sabitlenmesini istiyoruz. Örneğin; sığınmacılardan kan ürünü kullanan hastaların reçetelerini eczanelerimiz karşılayamıyor. Eczane mağduriyeti ve hastaların ilaçsız kalması söz konusu. Yeni dönemde Birliğimiz ile Göç Hizmetleri Genel Müdürlüğü arasında imzalanacak protokol ile bu sorunların çözüleceğini umut ediyoruz.
Son olarak okurlarımıza neler söylemek istersiniz?
Her ne olursa olsun eczacılığa olan sevdamız hiç bitmeyecek. Bence eczacılık halen hem Türkiye’de, hem dünyada vazgeçilmeyecek nadide bir meslek. Biz yöneticiler Türkiye’de daha ferah, daha modern, daha bilimsel bir eczacılık yaşatmak için var gücümüzle çalışıyoruz. İnsanlığa şifa dağıtan, halk sağlığına hizmet veren, 7/24 kesintisiz vatandaşlarımıza sağlık danışmanlığı sağlayan, toplumun en ücra köşesine ilaç götüren meslektaşlarımıza sevgi ve saygılarımı sunuyorum.
Ecz. Reşat Menderes Akgöl kimdir?
Ben Reşat Menderes Akgöl, Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi mezunuyum. 1999-2023 yılları arasında Hatay Antakya’da Eczane Eczacılığı yaparak mesleğimi icra ettim. 2007 yılından itibaren Hatay Eczacı Odası bünyesinde birçok komisyon ve yönetim kademelerinde görev aldım. 2019-2021 yılları arasında Türk Eczacıları Birliği 42.Dönem Merkez Heyeti içerisinde Denetleme Kurulu üyeliği görevim oldu. Halen Novagenix Biyoanalitik İlaç Ar-Ge A.Ş. yönetim kurulu üyesiyim. 2023 yılı Mayıs ayından beri Hatay Eczacı Odası Başkanlık görevini sürdürmekteyim.