Çorum Eczacı Odası Başkanı Ecz. Erol Afacan dergimizin sorularını yanıtladı. Afacan, “Hep birlikte el ele vererek mesleğimizi daha ileriye taşımak, toplum sağlığını en üst düzeyde korumak ve global sağlık sistemine katkıda bulunmak için çalışmaya devam etmeliyiz” dedi.
Öncelikle başkanlık görevinizi tebrik ederiz kısaca sizleri tanıyabilir miyiz?
Teşekkür ederim, bu güzel dilekleriniz için. Kısaca kendimi tanıtmam gerekirse; 2007 yılında Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden mezun oldum. Mezuniyetimin ardından 2017 yılına kadar kamu sektöründe başeczacılık, stok koordinasyon uzmanlığı ve yöneticilik gibi çeşitli görevlerde bulundum. 2017 yılından bu yana ise serbest eczacılık yapmaktayım. Şu an Çorum Eczacı Odası Başkanı olarak görev yapıyorum. Mesleğe ve topluma olan bağlılığım, eczacıların haklarını savunmak ve mesleğimizi daha ileriye taşımak için çalışmamı gerektiriyor. Aynı zamanda iki kız çocuğu babasıyım ve ailemle birlikte vakit geçirmeyi çok önemsiyorum. Hayatım boyunca her zaman gelişime ve öğrenmeye açık oldum; bu yaklaşımımı hem mesleki hem de kişisel yaşamıma yansıtıyorum. Kısacası, mesleğine ve toplumuna katkıda bulunmayı amaç edinmiş bir eczacı, ekibimin kaptanı ve bir babayım.
Bölgenizde eczacıların yaşadığı temel sorunlar nelerdir? Bunlar için çözüm önerileriniz nelerdir?
Eczacılık mesleğimizin sorunları artık bölgesel olmaktan çıkmış, tüm mesleğin genel sorunları haline gelmiştir ve ne yazık ki her geçen gün bu sorunların üzerine yenileri eklenmektedir. Mesleğimizin geleceğe sağlıklı bir şekilde hazırlanabilmesi ve gelecek kuşaklara saygınlığını koruyan bir meslek bırakabilmek için mevcut sorunların ve olası yeni sorunların derinlemesine analiz edilmesi, kök nedenlerinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu kök nedenlerin çözümü için ise kalıcı ve etkili stratejiler geliştirilmesi, ardından bu çözümlerin hayata geçirilmesi ve bir daha oluşmaması için gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşımaktadır. Bu süreçte, eczacılarımız, odalarımız ve meslek örgütümüzle birlikte çalışarak, somut adımlar atmamız gerektiğine inanıyorum. Birlikte hareket ederek, mesleğimizin geleceğini güvence altına alacak projeler geliştirip hayata geçirmek, bu sorunların üstesinden gelmek için en etkili yol olacaktır.

Ülkemizde eczacıların birçok sorunu var bunların başında gelenlerden biri de eczacılık fakültesi enflasyonu bu konuda sizce ne gibi çalışmalar yapılmalı?
Ülkemizde eczacılık mesleğinin karşı karşıya olduğu en büyük sorunlardan biri, eczacılık fakültesi enflasyonudur. Bu konuda çözüm geliştirmek için Çorum Eczacı Odası olarak hazırladığımız “Eczacılığın Yol Haritası” projesinde, ülkemizdeki eczacılığın mevcut sorunlarını, bu sorunların kök nedenlerini ve kısa, orta ve uzun vadede kalıcı ve etkin çözüm önerilerini sunan 40 maddelik kapsamlı bir çalışma hazırladık ve göreve geldiğimiz dördüncü ay Şubat ayında Türk Eczacıları Birliği’ne sunduk. Eczacılık Fakülteleri Enflasyonu konusundaki çözüm önerilerimiz arasında, Türkiye’nin önümüzdeki 5, 10, 25 ve 50 yıllık süreçteki eczacı ihtiyacını belirlemek üzere bir bilimsel heyetin oluşturulması gerekliliği bulunmaktadır. Bu heyet, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın önderliğinde, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Türk Eczacıları Birliği, Eczacılık Fakültesi Dekanlar Konseyi ve Yükseköğretim Kurulu’nun katılımıyla oluşturulmalıdır. Bu heyet, ülkemizin gerçek eczacı ihtiyacını belirlemenin yanı sıra eczacı istihdamını da planlayacaktır. Belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda, eczacılık fakültelerinin kontenjanları yeniden düzenlenecek ve akredite olmayan ya da yeterli altyapıya sahip olmayan fakülteler, öğrenci kabul etmeyecek şekilde dönüştürülecektir. Bu fakülteler, Ar-Ge ve Ür-Ge merkezlerine dönüştürülerek, devlet teşvikleriyle desteklenecek ve ülkemizin yerli ve milli ilaç etken madde üretiminde öncü rol üstlenmeleri sağlanacaktır. Kapsam dışında kalan üniversitelerin eczacılık bölümleri ise, heyetin vereceği karar doğrultusunda kapatılacaktır. Bu adımlar, mesleğimizin sürdürülebilirliğini sağlamak ve eczacılığın saygınlığını koruyarak gelecek nesillere güçlü bir miras bırakmak adına atılması gereken önemli ve somut çalışmalardır. Eczacılık fakültesi enflasyonunun önlenmesi ve mesleğimizin geleceğinin güvence altına alınması için tüm paydaşlarımızla birlikte bu süreci titizlikle yürütmeliyiz.
Gıda takviyeleri kullanımı oldukça önemli bir konu. Ancak tıbbi okuryazarlığın az olduğu ülkemizde de bilinçsiz kullanımdan dolayı sorunlar ortaya çıkabiliyor. Gıda takviyelerinin doğru kullanımı için neler yapılmalı?
Gıda takviyelerinin kullanımı, özellikle tıbbi okuryazarlığın düşük olduğu ülkelerde, bilinçsiz kullanım sonucunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Bu durum, toplumun sağlık bilincinin artırılması ve gıda takviyelerinin doğru kullanımının teşvik edilmesi gerektiğini göstermektedir. Gıda takviyelerinin doğru kullanımı için öncelikle halkın sağlık okuryazarlığının artırılması gerekiyor. Bu, sağlık profesyonelleri ve ilgili kuruluşlar tarafından düzenli olarak verilen eğitimler ve bilinçlendirme kampanyalarıyla sağlanabilir. Eczacılar olarak bizler de bu konuda önemli bir rol üstlenebiliriz; hastalarımıza gıda takviyelerinin bilinçli kullanımı konusunda rehberlik edebilir ve bilgilendirme yapabiliriz.

Ülkemizde eczacıların sürekli problemleri tartışılıyor ve sorunlar hakkında çözümler üretiliyor. Ancak en temel sorunu ve ilk çözülmesi gerek problem sizce nedir?
Ülkemizde eczacıların karşı karşıya olduğu pek çok sorun sürekli tartışılıyor ve bu sorunlara yönelik çeşitli çözümler üretiliyor. Ancak, bence en temel sorun ve ilk çözülmesi gereken problem, eczacılık mesleğinin ekonomik sürdürülebilirliğini tehdit eden mevcut ekonomik koşullar ve ilaç fiyat politikalarıdır.
Eczacılar, günümüzde ekonomik anlamda ciddi baskılar altında çalışmakta; ilaç fiyat kararnamesinin güncellenmemesi, azalan kâr marjları ve artan maliyetler nedeniyle birçok eczacı, işletme giderlerini karşılamakta zorlanmaktadır. Bu durum, eczacılık mesleğinin sürdürülebilirliğini tehdit eden en büyük faktördür. Bu temel sorunu çözmek için ilk olarak, ilaç fiyat kararnamesinin güncellenmesi ve eczacıların ekonomik yükünü hafifletecek politikaların hayata geçirilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, eczacıların kâr marjlarının yeniden düzenlenmesi ve bu düzenlemelerin ekonomik koşullara uygun hale getirilmesi önemlidir. Eczacıların sadece birer sağlık profesyoneli değil, aynı zamanda işletmeci oldukları da unutulmamalıdır; bu nedenle, mesleğin sürdürülebilirliği için ekonomik denge ve güvence sağlanmalıdır. Bu sorunun çözülmesi, eczacıların mesleki tatminlerini artıracak, halk sağlığı hizmetlerinin kalitesini yükseltecek ve eczacılık mesleğinin geleceğe güvenle taşınmasını sağlayacaktır. Ekonomik sürdürülebilirlik sağlanmadan, diğer sorunların çözümü de kalıcı olamayacaktır. Dolayısıyla, ilk ve en temel olarak bu konunun ele alınması gerekmektedir. Ek olarak, projemizde vurguladığımız bir diğer önemli konu da, mevcut ilaç fiyat kararnamesinin artık ömrünü tamamladığı ve günümüz koşullarına uygun bir modele evrilmesi gerektiğidir. Meslek hakkının ön planda olduğu, eczacının ticari kaygılardan bağımsız bir şekilde mesleğini icra edebileceği alternatif ödeme yöntemlerinin geliştirilmesi gerekmektedir.
Bu doğrultuda, eczacıların meslek haklarını güvence altına alacak, ekonomik koşullara uyum sağlayacak ve sürdürülebilirliği destekleyecek yeni bir modelin oluşturulması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmalar, eczacılık mesleğinin geleceğini korumak ve geliştirmek için atılması gereken kritik adımlardan biridir.
Eczacı odası olarak bölge eczacılarının gelişimi için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz? Yapmak istediğiniz projeler neler?
Çorum Eczacı Odası olarak, bölge eczacılarının mesleki ve kişisel gelişimlerini desteklemek adına çeşitli çalışmalar ve projeler yürütüyoruz. Bu kapsamda, meslektaşlarımızın güncel bilgilerle donatılması ve yeni gelişmelere uyum sağlamaları için düzenli olarak eğitim seminerleri, atölye çalışmaları ve konferanslar düzenliyoruz. Bu etkinlikler, hem mesleki bilgilerini tazelemelerine hem de yeni tedavi yaklaşımlarını ve ilaç teknolojilerini öğrenmelerine olanak tanıyor.
Ayrıca, bölge eczacılarımızın dijital dönüşüme ayak uydurabilmeleri için dijital pazarlama, online müşteri yönetimi ve e-reçete uygulamaları gibi konularda eğitimler de veriyoruz. Eczacılarımızın işletme yönetimi ve finansal planlama konularında da bilgi sahibi olmalarını sağlamak amacıyla finansal yönetim seminerleri ve danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Yapmak istediğimiz projeler arasında, bölge eczacılarımızın birbirleriyle daha güçlü bir iletişim ağı kurabilmeleri ve bilgi paylaşımını artırabilmeleri için bir dijital platform oluşturmak bulunuyor. Bu platform, eczacılarımızın deneyimlerini paylaşabilecekleri, ortak sorunlara çözüm arayabilecekleri ve mesleki dayanışmayı güçlendirebilecekleri bir alan sağlayacak. Bunun yanı sıra, toplum sağlığını koruma ve bilinçlendirme amacıyla çeşitli sosyal sorumluluk projeleri planlıyoruz. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalık sahibi bireyler için ilaç kullanımı, beslenme ve sağlıklı yaşam konularında bilgilendirme kampanyaları düzenlemeyi hedefliyoruz. Bu projelerle, eczacılar olarak topluma olan katkımızı artırmayı ve halk sağlığına yönelik çalışmalarımızı genişletmeyi amaçlıyoruz. Ayrıca, genç eczacıların mesleğe adaptasyonlarını kolaylaştırmak ve kariyer gelişimlerini desteklemek adına bir mentorluk programı başlatmayı planlıyoruz. Bu program, deneyimli eczacılar ile genç meslektaşlarımızı bir araya getirerek, bilgi ve deneyim aktarımını sağlayacak ve genç eczacılarımıza mesleki yolculuklarında rehberlik edecektir. Örneğin, Sağlık Uygulama Tebliği’ne (SUT) uygunluk konusunda eczacılarımızın reçete ve ilaç kullanım raporları ile ilgili sorularını yanıtlamak amacıyla, WhatsApp tabanlı “SUT Soru-Cevap Uygulaması”nı devreye aldık. Bu uygulama, eczacılarımızın interaktif bir ortamda hızlı ve doğru bilgilere ulaşmasını sağlıyor ve günlük iş süreçlerini kolaylaştırıyor.
Ayrıca, eczanelerimizde iadesi mümkün olmayan, soğuk zincir gerektiren veya miadı yaklaşan ürünlerin değerlendirilmesi için odamız web sitesinde “Akılcı Stok Uygulaması” programımızı kullanıma sunduk. Bu program sayesinde, ilimizdeki eczacılarımız ihtiyaç fazlası ürünleri kaydedip ihtiyaç duydukları ürünleri sorgulayarak hem milli servetin korunmasına katkıda bulunuyor hem de stok maliyetlerini düşürerek tasarruf sağlıyorlar. Odamız web sitesinde ayrıca “KKİ Uygulamayan İlaçlarda Fiyat Farkı Kılavuzları” yer almakta olup, burada bildirim yapılacak portal bilgileri ve fiyat farkı bedelleri eczacılarımıza sunulmaktadır. Bu kılavuzlar, eczacılarımızın hastalarına doğru ve güncel fiyat bilgisi vermelerini sağlarken, ilaç fiyatlandırmasında şeffaflık ve doğruluğu artırmaktadır. Bunun yanında, yürüttüğümüz sosyal sorumluluk projeleriyle de eczacı odamızın bir sivil toplum kuruluşu olarak önemini vurguluyoruz. Bu projeler, toplum sağlığının korunmasında kilit rol oynayan eczacılarımızın halkımıza yönelik çalışmalarla mesleğin saygınlığını ve değerini artırmasını sağlıyor. Örneğin, sağlık bilincini artırmak ve doğru ilaç kullanımı konusunda farkındalık yaratmak amacıyla düzenlediğimiz kampanyalar ve bilgilendirme etkinlikleri, toplumda eczacılık mesleğine olan güveni ve saygıyı güçlendiriyor. Bu somut adımlar ve projelerle, bölge eczacılarımızın mesleki gelişimlerini desteklemeye, halk sağlığını korumaya ve mesleğimizin toplumdaki saygınlığını artırmaya yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Son olarak okurlarımıza neler söylemek istersiniz?
Eczacılık mesleği, her geçen gün hızla değişen ve gelişen bir sağlık sisteminin vazgeçilmez bir parçasıdır. Geleceğe yönelik hedeflerimizde, sadece hastalarımızın sağlığını korumakla kalmayıp, aynı zamanda yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlerle mesleğimizi daha ileriye taşımayı amaçlıyoruz. İnovasyon, dijital dönüşüm ve sağlık hizmetlerinin kişiselleştirilmesi, eczacılığın geleceğini şekillendirecek kilit unsurlardır. Çorum Eczacı Odası olarak, dijital teknolojileri ve inovatif yaklaşımları meslek pratiğimize entegre etmek için çalışıyoruz. Örneğin, dijital sağlık hizmetleri ve tele-eczacılık uygulamaları gibi yeni nesil sağlık çözümlerini daha yaygın hale getirmek için projeler geliştiriyoruz. Bu yenilikler, sadece eczacılarımızın işlerini kolaylaştırmakla kalmayacak, aynı zamanda toplum sağlığına daha etkin ve erişilebilir bir şekilde hizmet sunmamızı sağlayacaktır.
Geleceğe umutla bakarken, mesleğimizin dinamik ve yenilikçi bir yapıya sahip olması gerektiğine inanıyoruz. Bu süreçte, tüm meslektaşlarımız ve toplumun desteğiyle, eczacılığın değerini ve etkinliğini artıracak adımlar atmaya devam edeceğiz. Hep birlikte, sağlık hizmetlerinin kalitesini yükselten, güvenilir ve inovatif bir eczacılık geleceğini inşa edelim. Sağlıklı bir toplum, bilinçli ve güçlü eczacılarla mümkün olacaktır.
Son olarak, okurlarımıza şunu da söylemek isterim: Eczacılık mesleği, hızla değişen sağlık dünyasında her zamankinden daha dinamik ve yenilikçi olmak zorunda. Geleceğe yönelik vizyonumuzda, sadece ülkemizde değil, Avrupa ve dünya eczacılığına da öncülük eden bir konumda olmayı hedefliyoruz. Bu bağlamda, Türk Eczacıları Birliği olarak, PGEU (Avrupa Eczacılar Grubu) ve FIP (Uluslararası Eczacılık Federasyonu) bünyesinde aktif bir şekilde yer almak ve mesleğimizi global düzeyde temsil etmek istiyoruz. Bu hedeflere ulaşabilmemiz için, tüm odalarımızın ve eczacılarımızın mesleğimiz adına görüşleri, düşünceleri ve önerileri çok büyük önem taşıyor. Bu değerli katkıların, somut çalışmalarla taçlanarak kısa, orta ve uzun vadede gerçekleşme hedefleriyle projelendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Mesleğimizin geleceğini inşa ederken, yenilikçi yaklaşımlar ve ortak akıl ile eczacılığın saygınlığını ve etkinliğini artırma yolunda kararlılıkla ilerleyeceğiz.
Son olarak, hep birlikte el ele vererek mesleğimizi daha ileriye taşımak, toplum sağlığını en üst düzeyde korumak ve global sağlık sistemine katkıda bulunmak için çalışmaya devam etmeliyiz. Sağlıklı bir toplum için, bilinçli, yenilikçi ve güçlü eczacılar olarak her zaman öncü olmaya devam edeceğiz. Teşekkür ederim ve sağlıklı günler dilerim.