Çay ağacı yağı (TTO), Avustralya yerli bitkisi Melaleuca alternifolia’dan buharla damıtılmış esansiyel bir yağdır. Minimum terpinen-4-ol içeriğine ve maksimum 1,8-sineol içeriğine sahiptir. Çay ağacı yağı antioksidan aktivite gösterir ve deriyi ve mukozayı etkileyen bakteriyel, viral, fungal ve protozoal enfeksiyonlara karşı geniş spektrumlu antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu rapor edilmiştir. Çeşitli çalışmalar akne vulgaris, seboreik dermatit ve kronik diş eti iltihabının tedavisinde TTO kullanımını önermektedir. Ayrıca yara iyileşme sürecini hızlandırır ve cilt kanserine karşı aktivite gösterir. Bu özellikleri sebebiyle dermokozmetik alanında yeni ufuklar açmaktadır.
● TTO’nun, özellikle de terpinen-4-ol’un topikal uygulamasının, alerjik ani aşırı duyarlılıklarla ilişkili histamin kaynaklı ödemi azaltarak kabarıklığı ve alevlenmeyi düzenlediği gösterilmiştir.
● Terpinen-4-ol, metisiline dirençli Staphylococcus aureus ve koagülasenegatif stafilokoklara karşı güçlü bir ajandır. Bir çalışma, %10 konsantrasyonda kullanılan TTO’nun, S. aureus bakterisine karşı topikal mupirosin ile karşılaştırılabilir etkilere sahip olduğunu gösterdi. Çay ağacı yağı aynı zamanda ağızdaki bakterilere karşı da etkilidir. TTO ile ağız yıkama, ağız boşluğunda gelişen plak miktarını azaltır.
● Çay ağacı yağının, insan papilloma virüsünün (HPV) neden olduğu el siğillerinin tedavisinde etkili olduğu ve enfekte alanların tamamen yeniden epitelizasyonunu kolaylaştırdığı gösterilmiştir.
● Topikal uygulaması tırnak mantarı önleyici olarak kanıtlanmıştır. Aynı zamanda TTO’nun ana bileşeni cilde kolayca nüfuz edebildiğinden eumycetoma tedavisinde yararlı bir ajan olabilir.
● Çay ağacı yağının geniş spektrumlu antimikrobiyal ve antiinflamatuar özelliklere sahip olduğu in vitro olarak gösterilmiştir. Bu etkileri sivilce tedavisinde kullanımının temelini oluşturmuştur. Çay ağacı yağı preparatları, akneye karışan cilt bakterilerinin kontrolünde topikal tedavi olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır.
● Seboreik dermatit, yağ bezleri açısından zengin bölgelerde meydana gelen yüzeysel bir mantar derisi bozukluğu olarak kabul edilir. Çeşitli çalışmalar TTO’nun Malassezia türlerine karşı seboreik dermatit tedavisinde faydalı olabilecek antifungal aktivite gösterdiğini ortaya koymuştur. Yapılan bir araştırmada hastalar, her biri dört hafta boyunca günlük olarak kullanılan %5 TTO şampuanı veya plasebo almak üzere randomize edildi. %5 TTO şampuanı kullanan grup %41’lik bir iyileşme gösterirken, plasebo grubu %11’lik bir iyileşme gösterdi. Bu çalışma %5 TTO’nun kepek tedavisinde faydalı göründüğünü ve iyi tolere edildiğini göstermiştir.
Uzm. Ecz. Sema Uysal Zeybek
Kaynakça: Pazyar, N., Yaghoobi, R., Bagherani, N., & Kazerouni, A. (2012). A review of applications of tea tree oil in dermatology. International Journal of Dermatology, 52(7), 784–790. doi:10.1111/j.1365-4632.2012.05654.x
