Ülkemizde SGK tarafından sunulan sağlık hizmetlerinden bir olan ilaçlar, hekimlerce yazılacak reçetelerin serbest eczanelerce karşılanması suretiyle vatandaşlara sunulmakta. SGK ve Sağlık Bakanlığı on yılı aşkın süredir e-reçete uygulamakta. Hekimler tarafından SGK’nın MEDULA sistemine elektronik ortamda kaydedilerek elektronik reçete numarası verilmiş olan reçeteler e-reçete (elektronik reçete) olarak tanımlanıyor. E-reçete uygulamasında, e-reçetelerin SGK tarafından belirlenen yöntem ve standartlarla (elektronik imza, şifre) imzalanması şart. Bu kapsamda sağlık kurum/kuruluşları tarafından düzenlenecek reçeteler elektronik imza veya SGK Hekim Şifresi ile düzenleniyor.
Peki e-Reçetede hangi bilgiler bulunuyor ve uygulama detayları neler? Özellikle eczacılar açısından yol gösterici olan bu bilgiler özel bir önem arz ediyor. Bu ayki yazımı bu konuya ayırdım.
E-Reçete Yer Alan Veriler
E-reçetede yer alan bilgilerin içeriği e-reçete web servis kılavuzunda belirtilmiş bulunuyor. Uygulamada birlikteliği sağlamak, yanlış anlamaları ortadan kaldırmak amacıyla bu bilgiler detaylı olarak düzenlenmiş durumda.
İlk olarak e-Reçetede birkaç farklı tür bulunuyor. Buna göre şu başlıklarda e-Reçete yazılabiliyor:
– Ayaktan Reçetesi
– Yatan Reçetesi
– Günübirlik Reçetesi
– Taburcu Reçetesi
– Acil Reçetesi
– Yeşil Alan Reçetesi
– Evde Bakım Reçetesi
Bu kapsamda, ayaktan, yatan, günübirlik Reçetesi seçenekleri; hastanın takibinde bulunan tedavi türüne göre e-reçete ekranına HBYS yazılımı tarafından otomatik olarak getirilmekte. Acil Reçetesi seçeneği; takibin provizyon tipinin acil olmasına veya takip alınan branşa göre HBYS yazılımı tarafından otomatik getiriliyor.
Taburcu Reçetesi seçeneğinin ise hekim tarafından seçilmesi gerekmekte. Taburcu reçetesi seçimi takip tipi yatan ise seçilmesine izin verilmekte. Yeşil Alan Reçetesi seçeneği; hekim tarafından seçilmesi gerekmekte. Son olarak Evde Bakım Reçetesi seçeneği .de hekim tarafından seçilmesi gerekmekte olan bir seçenek.
Reçete Renkleri Neyi İfade Ediyor?
e-Reçete olarak yazılmış reçetelerin farklı renkleri bulunmakta. Buna göre e-Reçeteler şu renklerde olabiliyor:
– Normal
– Kırmızı
– Turuncu
– Mor
– Yeşil.
Bu çerçevede kırmızı reçete, yüksek riskli ilaçları içeren ve daha dikkatli kullanılmaları gereken ilaçları içeriyor. Bazı kan hastalıkları için yazılan hematolojik ilaçlar, turuncu reçete kapsamında değerlendirilmekte. Mor reçeteler ise bazı kanser ilaçları ve pahalı tedaviler gibi özel ilaçları içeriyor. Mor reçeteli ilaçlar, sadece reçeteli olarak satılabiliyor, ancak eczacılar bu ilaçların dağıtımında daha katı kurallara tabi. Son olarak yeşil reçeteler ise, bağımlılık riski düşük ama kontrol gerektiren ilaçlar için düzenleniyor.
e-Reçete yazılırken eğer hekim kırmızı, mor, turuncu, yeşil reçete kapsamında bir ilaç yazacaksa tür olarak ilgili reçeteyi seçmesi gerekmekte. Türü seçildikten sonra reçete tarihi, takibin tarihi olarak hekimin ekranına HBYS tarafından otomatik olarak getirilmekte. Ancak istenirse reçete tarihi bu tarihten daha ileri bir tarih olarak seçilebiliyor. Ne var ki bu tarihten geri bir tarih seçilmesine izin verilmemekte.
İlaç Adı ve Kullanım Detayları
SGK’nın sisteminde tarihe bağlı olarak ödenen (SUT eklerinde kayıtlı) ilaçların listesi yer almakta. HBYS yazılımlarının bu ilaç listesini alabilmeleri amacıyla web servis hazırlanmış bulunuyor. Bu servis sistemin en az yoğun olduğu gece 23.00-07.00 arasında çalışmakta olup sağlık hizmet sunucuları bu listeleri tarihe bağlı olarak alabiliyorlar.
Hekim, ilaç seçiminde, SGK’nın geri ödeme listesinde yer alan ilaçları seçebileceği gibi aynı zamanda SGK’nın geri ödeme listesinde yer almayan ilaçları da seçerek e-reçeteye yazabiliyor. Başka bir ifade ile hekimler SGK’nın geri ödediği ilaçlarla sınırlı değiller. Ancak e-reçetenin sisteme kaydı esansında SGK’nın geri ödeme listesinde yer almayan ilacın geri ödeme listesinde olmadığı bilgisi MEDULA hastane sistemi tarafından ilgili tesise bildiriliyor.
Keza, e-Faturada kutu adedi de ilgili bölümde belirtiliyor. Kaç kez/kaç seferde kaç doz alınacağı ve kullanım şekli ile ilgili bilginin de e-Reçete sisteminde yer aldığını belirtmek gerekiyor. Örnek olarak; içinde 20 tablet olan A ilacının “Kaç kez/Seferde Kaç doz” 2*1 yazıldığını kabul edelim. Hekim “Kullanım periyodu” bölümünde “1”, “Birimi” bölümünde de “gün” seçerse “hasta, 1 günde 2*1″ tablet kullanacaktır” anlamına geliyor. Başka bir örnek olarak; içinde 3 adet tablet bulunan B ilacının “Kaç kez/Seferde Kaç doz” 1*1 yazıldığını kabul edelim. Hekim “Kullanım periyodu” bölümünde “1”, “Birimi” bölümünde de “hafta” seçerse “hasta, 1 haftada1*1″ tablet kullanacaktır” anlamına geliyor.
Reçete Açıklama Alanlarının Ayrıntıları
İlaç açıklama alanında SGK tarafından reçete ödemelerinde ilaca göre reçete eki belgeler istenilmekte. E-reçete uygulamasında bu belgelere ait bilgiler ilaç açıklama alanına giriliyor. Keza, e-Reçete sisteminde “Reçete açıklama alanı” da bulunmakta. SGK tarafından reçete ödemelerinde reçeteye göre reçete eki belgeler istenilmekte. E-reçete uygulamasında bu belgelere ait bilgiler ilgili bu alanlara girilebilmekte.
Teşhis/Tanı alanı e-Reçetedeki en önemli alanı oluşturuyor. Bu alana SGK’nın geri ödeme kapsamında reçete üzerinde özellikle olması istenen teşhis/tanı yazılmakta.
“Hasta Güvenlik ve İzlem Formu” başlığındaki kısma ise formun ilgili mevzuat hükümlerine göre uygun olarak hasta adına düzenlendiği ibaresi yazılıyor.
“Endikasyon Dışı Kullanım İzni” alanında ise bu açıklama alanına bu belgenin tarihi, sayısı ve geçerlilik süresi yazılabilmekte.
e-Reçetedeki “Tetkik Sonucu” kısmına ise bu alana ilaç bedelinin SGK tarafından geri ödemesinin yapılması için istenen tetkiklerin adı, yapıldığı tarih ve sonuçları yazılmakta. Tedavi Süresi alanına ise ilgili mevzuat gereği istenilen tedavi süreleri yazılıyor.
Tedavi Süresi alanına ise ilgili mevzuat gereği istenilen tedavi süreleri yazılıyor.
Doktor sertifika kodu alanı boş gönderilebileceği gibi gereken durumlarda aile hekimliği sertifikası veya hemodiyaliz sertifikası bilgisi gönderiliyor.
Reçetede tanılar kısmında ise tanı olarak ICD-10 tanı kodları seçiliyor.
Son olarak Reçete açıklamalarının “Diğer” alanında bu alana hekim tarafından istenirse yazılan ilaca ait açıklama yazılabiliyor. Ayrıca sürekli görevle yurtdışına gönderilenlerin yurt dışı görevine dair resmî belgenin tarih ve sayısı da bu alana yazılabilmekte.
SAĞLIK VE SOSYAL GÜVENLİK SEKTÖRÜNDE GÜNDEM
SGK Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi Değişti: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince uygulanan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 12 nci maddesi ile SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin ilgili maddeleri gereğince düzenlenen “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi” 30.05.2025, 06.06.2025, 13.06.2025, 20.06.2025, 23.06.2025 ve 27.06.2025 tarihlerinde değiştirilmiştir. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir.
SGK Yurtdışı İlaç Listesi Değişti: 26 Haziran 2025 Tarihli ve 32938 Sayılı Resmî Gazete’de Yayımlanan “Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile SGK’nın yurtdışı ilaç listesi değişmiş bulunmaktadır. Buna göre Ek-2 EK-4C YURT DIŞI İLAÇ FİYAT LİSTESİ güncellenmiştir. Buna göre güncel olarak 400 yurtdışı ilaç SGK tarafından karşılanmaktadır. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir.
Kronik Hastalığı Nedeniyle Sağlık Raporu Olan Hastaların İlaç ve Tıbbi Cihaz Temin Süresi Uzatıldı: Bilindiği üzere Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi nedeniyle vatandaşların sağlık hizmetine erişiminde aksamaya neden olunmaması ve olası bulaş riskinin azaltılması amacıyla SGK tarafından yapılan düzenlemelerle 01.01.2020 tarihi itibarı ile sonlanmış veya bu tarihten sonra sonlanacak olan kronik hastalık raporlarının süreleri uzatılmış idi.
SGK internet sitesinde yayımlanan 29.11.2021 ve 21.01.2022 tarihli duyurularda yer alan Tebliğ maddeleri dışında kalan hastalıklara ilişkin tüm ilaç rapor süreleri 30 Mart 2026 tarihine kadar uzatılmıştır. Bu tarihe kadar rapor yenilemeye gerek bulunmamaktadır. Ancak bu tarih itibariyle bir yıl ve daha uzun süre ilaç temin edilmemiş olan raporların ise geçerliliği sona erdirilecektir.
Biyometrik Kimlik Doğrulama Süresiz Ertelendi: Bilindiği üzere SGK bir süredir biyometrik kimlik doğrulama sistemlerine geçmek için çalışıyor. Ancak gerekli alt yapı olmaması nedeniyle söz konusu uygulama sürekli erteleniyor. En son olarak 27.03.2025 tarihinde yapılan duyuru ile EKDS uygulamasının tüm vakıf ve özel sağlık hizmet sunucularında en geç 01.07.2025 tarihine kadar başlatılacağı ifade edilmişti. SGK Yönetim Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde, söz konusu uygulamanın başlangıcı süresiz olarak ileri bir tarihe ertelenmiş bulunuyor.
Deprem Bölgesinde Mücbir Sebep Hali Yeniden Uzatıldı: Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili İslâhiye ve Nurdağı ilçelerinde 31 Mayıs 2025 günü sonu itibarıyla sona eren mücbir sebep hali 30 Kasım 2025 tarihine kadar uzatılmıştır.
Belirtilen illerde 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan büyük deprem felaketi nedeniyle;
– Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili İslâhiye ve Nurdağı ilçelerinde faaliyet gösteren ve Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen kriterlere sahip mükelleflerden 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) (işçi) ve (c) bentleri (memur) kapsamında sigortalı çalıştıran işyerleri için,
– Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki (kendi nam ve hesabına çalışan BağKurlu) sigortalılar ile diğer sigortalılar ve genel sağlık sigortalıları için,
5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesi kapsamında gerekli işlemlerin tesis edilmesi SGK’ca uygun görülmüştür. Buna göre bu bölgedeki işyerlerinin SGK’ya olan prim borçları 31 Temmuz 2026 tarihine (bu tarih dahil) kadar ertelenmiştir. Keza, SGK’ya verilmesi gereken bildirgelerin 2 Şubat 2026 tarihine kadar (31 Ocak 2026 hafta sonuna denk geldiğinden) tarihine kadar (bu tarih dahil) SGK’ya verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş sayılacaktır.
Kan Şekeri Ölçüm Cihazı Eczanelerde Satılabilecek: Danıştay 10. Dairesinin 2021/1485 Esasına kayden açılan dava sonucu verilen 07/11/2023 tarihli ve K.2023/6572 sayılı iptal kararı doğrultusunda, 01/10/2024 tarihinde yürürlüğe giren “Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol” eki “Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden Tıbbi Malzemelerin Temini Sözleşmesi”nin 4.5.3 numaralı maddesi uyarınca “Ek-5/8 Tıbbi Malzeme Listesi”nde değişiklik yapılmıştır. Buna göre A10094 SUT Kodunda kayıtlı Kan Şekeri Ölçüm Cihazı eczanelerde satılabilecektir.
