Eczacıların Sorunları ve Çözüm Talepleri Neler?

Eczacılar ülkemiz sağlık sektörünün en önemli paydaşlarından biri. Covid-19 Pandemisi döneminde görüldü ki, hastaneler ve hekimlerle birlikte eczacılar da doğrudan hastaya dokunan sağlık paydaşları olarak toplum sağlığının korunmasında büyük işlev görüyorlar.

Ancak eczacılar dertli. Mali durumlarının sürdürülebilir olmamasından tutun kamu kurumlarında muhatap bulamamaya kadar eczacıların birçok dertleri var. Bu dertlerin gündeme gelmesi ve eczacılık mesleğinin güçlendirilmesi amacıyla Türk Eczacılar Birliği’nin organizasyonu ile 16 Ekim’de büyük eczacı mitingi düzenlendi. Bu vesileyle umarız karar vericiler eczacıların sorunlarının çözümü ve eczacılık sektörünün sağlıklı bir şekilde işlemesi için alınması gereken tedbirleri hızlıca atarlar.

Biz de bu makalemizde eczacıların sorunlarını ve genel olarak taleplerini özetledik:

Eczacılık Fakülteleri Sorunu

Son yıllarda sayıları hızla artan eczacılık fakülteleri önemli bir sorun. En son kurulan eczacılık fakültesi ile eczacılık fakültesi sayısı 57’ye ulaşmış oldu. Eczacılar eğitime ya da eğitim olanaklarının artmasına karşı değil. Ancak plansız eğitime karşı, plansızlığa, programsızlığa karşı. Öğretim elemanı eksik, altyapısı bilimsel çalışma yapmaya uygun olmadığı halde açılmış olan eczacılık fakülteleri kapatılması talep ediliyor. Eczacılık fakültesi açılması ve bu fakülte kontenjanlarının ülkenin kaynaklarına, sektörün iş gücü ihtiyaçlarına göre planlanması talep ediliyor.

Sağlıkta Şiddet ve Eczacılar

Sağlık çalışanlarına yönelik herhangi bir gözdağı, tehdit ve fiili müdahalenin hiçbir haklı gerekçesi olamaz. Eczacılar da diğer sağlık çalışanlar gibi şiddet risk grubunda. Türk Eczacıları Birliği gibi meslek kuruluşları da, topluma hizmet sunan sağlık çalışanlarına uygulanan şiddetin önlenmesinde atılacak bütün adımların yakın takipçisi.

İlaçta Euro Kuru Krizi

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından alınan kararlar beşerî tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılan 1 (bir) Avro değeri 2022 yılının ikinci yarısı için 7,8656 TL olarak uygulanması kararlaştırıldı.

Reel Avro Kurunun 18 Lirayı geçtiği günümüzde reel kur ile ilaç kuru arasındaki fark daha da artarak yüzde 230’a yaklaşmış bulunuyor.

Piyasada Olmayan İlaçlar Sorunu

Hastaların karşı karşıya kaldıkları ve eczacıları da sahada ciddi şekilde mağdur bırakan ilaç yokluklarının engellenmesi adına gerekli önlemlerin alınması gerekiyor. Özellikle ilaç Avro kurunun güncellenmemesi sebebiyle depolar ve ilaç firmalarının piyasaya ilaç vermemeleri ve hatta ilaç karaborsası oluşturmaları denetimlerle engellenmeli. Eczacıların hasta ile karşı karşıya kalmasına ve hastaların mağdur olmasına neden olan bu sorun kökten çözülmeli.

Medikal Malzemelerin Satışı

Eczanede ürün gamını genişletmek ve yaklaşık 2 milyar TL’yi bulan medikal ilaç pazarında eczacının daha etkin bir rol alması eczacıların temel taleplerinden. 2016 Protokol sürecinde bu sorun önemli ölçüde çözüldü, eczanelerin de satışı sağlandı, protokol yapıldı. Ancak ilaç olduğu halde tıbbi cihaz ruhsatına sahip olması sebebi ile eczane dışından da temin edilebilen bazı ürünlerin münhasıran eczaneden temin edilmesinin sağlanması talebi var.

Majistral İlaçlar

25.08.2022 tarihli Resmî Gazete’de “Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ve “Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu Kararı” yayımlandı. Değişiklik ile Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu Kararının 5 nolu Maddesi ile, “MEDULA sisteminde kayıtlı “Eczanelerde üretilen İlaçlar İçin Tarife”(Majistra Tarife)’de yer alan fiyatların %36,20 oranında artırılmasına, gerekli düzenlemelerin Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünce yapılmasına” karar verildi. Ancak sorunun çözüldüğünü söylemek zor.

Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu yetki ve sorumluluk alanında bulunan majistral ilaç tarifesinin güncellenmesi ve MEDULA’ya yansıtılması, firması tarafından SGK Kurum İskontosu uygulanmayan/eksik uygulanan ilaçlar gibi konularda ilgili SGK ile iletişim ve işbirliği içerisinde eczacıların yaşamakta olduğu ekonomik sıkıntılara çözüm üretilmesi talebi var.

İskonto Oranlarının İyileştirilmesi Talebi

İlaç Avro kuru güncellemesine istinaden 24.03.2013 tarihli ve 28597 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) değişiklik yapılıncaya kadar SUT’un “4.4.1- Uygulanacak indirim oranları” maddesinde yer alan iskonto oranları için belirlenen baremlere ait 09.07.2022 tarihinden itibaren uygulanan depocuya satış fiyatları (DSF) değiştirilmiş bulunuyor.

İlaç Fiyat Kararnamesi’nde yapılacak kar oranı ve barem artışlarının enflasyon, ilaç fiyat artışları ve yeniden değerleme oranı gibi bir standarda bağlanarak güncellenmelerinin sağlanacağı yeni bir model oluşturulması eczacıların talebi.

Beşeri Tıbbi Ürünlerdeki Kar Oranları

12 Ekim 2022 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Beşeri Tıbbi Ürünlerde uygulanacak depocu satış fiyatı ve eczacı kar oranları güncellenmiş bulunuyor.

Gıda Takviyeleri, Tıbbi Bitkisel Ürünler ve Vitaminler Sorunu

İlaç ve ilaç kategorisi içerisinde değerlendirilmesi gereken gıda takviyesi, tıbbi bitkisel ürün, vitamin ve minerallerin eczaneler dışında halka satılması, reklam ve pazarlama yöntemleriyle tüketiminin kışkırtılması ciddi bir halk sağlığı sorunu. Söz konusu ürünlerin eczane ve eczacı danışmanlığı dışarısına çıkarılması daha önce pek çok kez acı örneklerine şahit olunduğu gibi ölümlere varabilecek risklere davetiye çıkarmakta. İnsan sağlığına ilişkin ürünler herhangi bir ürün gibi ve adeta eczane taklidi yapılarak satışa sunulmakta.

Burada eczacıların talebi gıda takviyesi, tıbbi bitkisel ürün, vitamin ve mineraller gibi ürünlerin Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılması ve münhasıran eczanelerden temin edilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılması.

Grip Aşılarının Temini Sorunu

Covid-19 Pandemisi’nden ötürü yurttaşlarımızın grip aşılarına olan talebinde çok büyük bir artış yaşanmakta. Ülkemizde 8,5 milyonun üzerindeki 65 yaş üstü nüfus ve bunun yanısıra kronik hastaların sayısı göz önünde tutulduğunda, getirilmesi düşünülen 2 milyon civarındaki aşının tüm risk gruplarına uygulanması mümkün olmuyor. Grip aşılarının yeterli miktarda temin edilerek eczanelerde eczacılar tarafından uygulanması gibi bağışıklamada üstlenebilecekleri sorumluluklar için uygun modelin geliştirilmesi önem kazanıyor.

Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği Sorunu

“Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği” ile kamu eczacılarının görmezden gelinmesi kamuda görev yapan eczacıların tepkisini çekti. Kamu eczacılarına yapılacak mesai içi ek ödeme tutarlarında ve kadro unvan katsayılarında TEB’in talep ettiği oranların uygulanması isteniliyor.

Veteriner İlaçlarının Satışı

Ülkemizde evcil hayvan besleyenlerin sayısı oldukça arttı ve 5 milyona yaklaştı. Ancak bu evcil hayvanlara verilecek ilaçlar ya veterinerlerden temin edilebiliyor ya da kontrolsüz bir şekilde internette satılıyor. Eczacıların talebi bu ilaçlarının münhasıran eczanelerde satılması ve veteriner tarafından reçetelendirildikten sonra eczaneden temin edilmesi.

İlaç Fiyat Kararnamesinde “Meslek Hakkı” Maddesi ve Diğer Talepler

İlaç Fiyat Kararnamesi’nde bir meslek hakkı maddesi görmek, eczacıların özel olarak talep ettikleri bir konu. Burada eczanenin cirosal büyüklüğüne bakılmaksızın adil paylaşım çerçevesinde belirli bir “temel gelir” sağlamak hedefleniyor.

Eczane ekonomilerinin ve eczacıların sunmakta olduğu istihdam alanlarının korunabilmesi adına intörn hekimlere sağlanan asgari ücret desteğine benzer katkı sağlanması da talepler arasında.

Keza, hibeler ve/veya KOSGEB ve İŞKUR destekleri sağlanarak eczane ekonomilerimizin güçlendirilmesi. Burada hedef düşük cirolu eczanelere can suyu olabilecek bir kaynak yaratmak.

Son olarak, eczanelerin, İTS üzerinde deaktivasyon işlemlerini yapmalarına olanak tanınması ve E-reçete uygulamalarının geliştirilmesi ve iyileştirilmesi de talep ediliyor.

SAĞLIK VE SOSYAL GÜVENLİK SEKTÖRÜNDE GÜNDEM

SGK Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi Değişti: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince uygulanan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 12 nci maddesi ile SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin 7-(e) maddeleri gereğince düzenlenen “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi” 20.09.2022, 07.10.2022 ve 14.10.2022 tarihlerinde değiştirilmiştir. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir.

SGK e-Tebligata Geçiyor, Şifre Almayı Unutmayın: Bilindiği üzere, 24.9.2021 tarihli ve 31608 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Sosyal Güvenlik Kurumunca Elektronik Ortamda Yapılacak Tebligata İlişkin” Yönetmelik 1.10.2021 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmakta.

Elektronik Tebligat (e-Tebligat) uygulamasının hayata geçmesiyle birlikte SGK Merkez Teşkilatı/Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından tebliğ edilmesi gereken evrak elektronik ortamda imzalanmakta ve muhatabın elektronik tebligat adresine iletilmekte. Bu kapsamda 9.2.2022 tarihinde Eskişehir İlinde, 4.4.2022 tarihi itibariyle Bursa, Konya ve Gaziantep illerinde, 1.9.2022 tarihi itibariyle de Ankara ilinde SGK e-Tebligat başvurusu yapmış ve yapacak olanlara elektronik tebligat gönderilmeye başlanmış bulunuyor.

Son olarak e-Tebligat sisteminin kapsamının genişletilmesi amacıyla 7.10.2022 tarihinden itibaren Adana -Antalya -Aydın -Balıkesir -Denizli-Diyarbakır- Erzurum- Hatay – İstanbul- İzmir- Kahramanmaraş -Kayseri- Kocaeli -Malatya- Manisa -Mardin- Mersin – Muğla- Ordu -Sakarya -Samsun- Şanlıurfa -Tekirdağ -Trabzon-Van illerinde e-Tebligat başvurusu yapmış ve yapacak olan muhataplara elektronik tebligat gönderilmeye başlanmış bulunuyor.

Yukarıda sayılan pilot illerde e-Tebligat başvurusu yapmamış eczacılar ve işverenlerin tebligatları artık e-tebligat ile gönderilecek. Diğer illerdeki gerçek ve tüzel kişilere 7201 sayılı Kanun ile 6183 sayılı Kanunda yer alan hükümlere göre eski usulde tebligat yapılmaya devam edilecek. Tüm eczacılara SGK e-tebligat şifresini gecikmeden almalarını hatırlatalım.