Eczacılık, tarih, uçak, kaza… Bu kelimelerin bir araya gelmesinde neler mi çıkar? Hikâyemiz yıllar, yıllar öncesinde yaşanmış, hikâye içinde hikâye içermektedir. Hikâye ya, tabi ki kahramanları vardır!
Hikâyenin Adı: Uçak Kazasında Ölen İlk Türk Eczacı
Hikâyenin Yazarı: Mert Sandalcı
Başkahraman: Ecz. Mücellâ Emir,
Oyuncular: Eyüp Talha Kocacık, Ufuk Kır, Kemal Can Demirkılınç
Dış Ses: Önder Kaya
Hikâyenin Geçtiği Yer: Sosyal Medya
Hikâyenin Tarihi: 2014
Hikâyemizle ilgili gerekli malumatı sizlerle paylaştığıma göre artık başlayabiliriz. 2014 yılı yaz aylarında dönemin birkaç eczacılık fakültesinde tarih dersi veren Mert Sandalcı Beyefendi, sosyal medya üzerinden öğrenci ve tarih meraklılarını barındıran grubuna içerisinde soru olan bir deneme yazar. Sonunda doğru cevabı bilenler 500 milyar kazanamaz ama İstanbul, Eskişehir ve Trabzon’daki mahdut ve mutat esnaf lokantalarında mükellef bir ziyafet çekebileceklerdi.
Soru: “Ülkemizde bir uçak kazasında ölen ilk Türk eczacı kimdir?”
Mert Abi soruyu sormuş, grubun birçoğu internet, Google marifetiyle araştırmaya girişmiş. Mert Abinin mesaj kutusuna onlarca mesaj gelmeye başlamış. Ben şanslıydım zira
Farmakoloğ dergisi üzerine yaptığım kitap çalışması tüm hızıyla devam ediyordu. Soruyu
gördükten sonra yaklaşık 6000 sayfalık Farmakoloğ dergisinde elim bir kazada vefat
eden bir eczacıyla ilgili bilgileri hatırlıyordum. Cevabı soru sorarak verdim! Mert Abi daha
da keyiflendi. Dönemin Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencilerinden Ufuk Kır ve
Kemal Can Demirkılınç da cevabı eş zamanlı bilmişlerdi. Sonra ne mi oldu? Dördümüz
Unkapanı pilavcısında gece pilava ve ekşi ayrana gark olduk! Mert Abinin bu soruyu sormasına sebep olan konu ise daha enteresan, Robert Kolej’in tarih hocası Önder Kaya, mezarlık gezer, edebiyatçı ve tarihçilerin mezar taşlarını kovalar. Eczacı görünce de Mert Abiye gönderirmiş. Bahse konu eczacının mezar taşını gönderince velhasıl vaziyet yukarıdaki gibi oldu. Konuyla ilgili bu girizgâhtan sonra size hikâyemizin ana kahramanın biyografisini paylaşmak isterim.
Ecz. Mücellâ Emir (1924-1950)
Mücellâ Hanım 14 Mayıs 1924’te İstanbul’da dünyaya gelmiş, 1940’da İstanbul Lisesi’nden
mezun olmuştur. Bir yıl kadar Kız Enstitüsüne devam etmiş, aynı yıl Eczacı Okulu’na kaydını
yaptırmıştır. 1945’te eczacı diplomasını alır almaz Cerrahpaşa Hastanesi’nde eczacı olarak
çalışmaya başlamış aynı yıl Bakırköy Bez Fabrikası’nda vazifeye başlamıştır. 1950’de
eczane açma planları yaptığı için 25 Mart 1950 cumartesi günü İstanbul’dan Ankara’ya
giden uçağa binmiştir. Hareket eden uçak Etimesgut civarındaki tepelere çarpmış ve
parçalanmıştır. Bu elim kazada vefat eden 11 kişiden biri de Mücellâ Hanım olmuştur. Naaşı
Salı günü İstanbul’a getirilmiş önce Bakırköy Bez Fabrikası’nda tören yapılmış ardından
Eczacı Okulu’nun önünde de tören yapılmıştır Törene ailesi, eczacılar, eczacılık öğrencileri
ve arkadaşları katılmıştır. Beyazıt Camii’ne kılınan cenaze namazının ardında Edirnekapı
Şehitliği’ne defnedilmiştir.
Koleksiyoner bir mühendisin eczacılık tarihi üzerine yaptığı binler, tonluk objeler… Mezarlık gezgini bir öğretmenin bitmek bilemeyen enerjisi…
Eczacı ve öğrencilerin araştırmacı ruhları… Yıllar evvel yaşanan hazin bir olayın, yakın
geçmişteki yansımaları: Zenginliğin resmi Abidin!
Kaynakça:
1. Cumhuriyet 29 Mart 1950, 4.
2. Eyüp Talha Kocacık, Farmakoloğ Dergisini Özetli Bibliyografyası ve İncelemesi (İstanbul:
Eczacılık Tarihi Araştırma Derneği, 2016), 154.
3. Genç Bir Meslektaşımızı Kaybettik,” Farmakoloğ 20, 3 (1950): 82.;
4. Remzi Kocaer, Türkiye Eczacılar Almanağı 1949 (İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası, 1949),
24.
