Koronavirüsler toplum kaynaklı üst solunum yolu enfeksiyonlarının üçte birine neden olan
önemli patogenlerdir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ciddi solunum yolu
enfeksiyonlarında rol oynarlar. 2019'un sonunda, şu anda 2019-nCoV olarak adlandırılan yeni
bir koronavirüs, Çin'in Hubei Eyaletindeki bir şehir olan Wuhan'da pnömoni vakalarına yol
açmaya başladı. Maalesef hızla yayıldı ve Çin’de ciddi bir salgına yol açtı. Şu anda bir çok
ülkede 2019-nCoV kaynaklı enfeksiyon görülmüştür. Amerika Birleşik Devletleri Hastalık
önleme ve kontrol merkezinin verilerine göre şu an aşağıdaki ülkelerde 2019-nCoV vakaları
görülmüştür 1 .
Çin
Hong Kong
Makao
Tayvan
Avustralya
Belçika
Kamboçya
Kanada
Finlandiya
Fransa
Almanya
Hindistan
İtalya
Japonya
Malezya
Nepal
Filipinler
Rusya
Sri Lanka
Singapur
ispanya
İsveç
Tayland
Kore Cumhuriyeti
Birleşik Arap Emirlikleri
Birleşik Krallık
Amerika Birleşik Devletleri
Vietnam
Maalesef Wuhan da 2019'un sonunda ilk vaka raporlarından bu yana, Çin'de 30.000'den fazla
laboratuvar tarafından onaylanmış vaka bildirildi ve vaka sayısı her geçen gün artıyor.
Bulaşma:
Wuhan'daki epidemiyolojik araştırma, çoğu hastanın çalıştığı veya ziyaret ettiği ve daha sonra
dezenfeksiyon için kapatılmış olan bir deniz ürünleri pazarı ile ilk ilişki tespit etmiştir. Deniz
ürünleri pazarı ayrıca canlı tavşan, yılan ve diğer hayvanları da satmaktaydı. Bununla birlikte,
salgın ilerledikçe, laboratuvar onaylı vakaların çoğunun bu pazarla hiçbir teması yoktu ve
vakalar sağlık çalışanları ve 2019-nCoV enfeksiyonu olan hastaların diğer temasları arasında
belirlendi ve enfeksiyonun insandan insana bulaştığı belirlendi. 2019-nCoV ile enfekte olan
ancak asemptomatik bireylerin virüsü başkalarına bulaşıp bulaştıramayacağı sorusu henüz
tartışmalıdır. Tam genom dizileme ve filogenik analiz, 2019-nCoV'nin, şiddetli akut solunum
sendromu (SARS) virüsü ile aynı alt cinsde olduğunu belirledi.
İnkübasyon süresi:
2019-nCoV kuluçka döneminin maruziyetten sonraki 14 gün içinde olduğu düşünülmektedir.
Bir ailede hastalık, bulaştıktan 3-6 gün sonra ortaya çıkmıştır 2 . Başka bir vakada ise hastalık 5
gün sonra ortaya çıkmıştır 3 . En fazla 14 gün içerisinde hastalık belirtilerinin görülmesi
beklenir.
Klinik Bulgular:
Ateş, öksürük, nefes darlığı ve göğüs görüntülemesinde bilateral infiltratlarla karakterize
enfeksiyon ve pnömoni en sık görülen bulgulardır. Bununla birlikte, hastalarda özellikle genç
yetişkinler ve çocuklarda hafif solunum yolu hastalıklarından şiddetli hastalığa kadar
(solunum yetmezliği, septik şok veya yoğun bakım gerektiren diğer organ yetmezliği dahil)
farklı tablolar görülebilir. Asemptomatik veya hafif enfeksiyon sıklığı bilinmemektedir, ancak
doğrulanan hastaların yaklaşık yüzde 20'sinde kritik hastalık vardır. Ölümcül vakaların çoğu
altta yatan tıbbi komorbiditesi olan hastalarda meydana gelmiştir. Şu an 910’dan fazla ölüm
rapor edilmiştir. Genel ölüm oranı belirsizdir, ancak yüzde 3'ten az gibi görünmektedir 4 . En
son veriler göz önüne alındığında ölüm oranı %2 civarında olduğu görülmektedir ancak kesin
veriler daha sonra belirlenebilir. Daha önceki coronavirüs salgınları düşünüldüğünde, 2019-
nCoV için toplumda çok büyük bir endişe yaratmak doğru değildir. Çünkü SARS’da mortalite
%9.6 ile çok daha yüksek bir rakamdı. Mevsimsel Influenza göz önüne aldığımızda, 2018-
2019 yılında CDC verilerine göre Amerika Birleşik Devletlerinde 34.200 hasta Influenza
kaynaklı nedenlerle hayatını kaybetmiştir. Ülkemizde Influenza şu an için çok daha büyük bir
tehdit oluşturmaktadır. Bu neden özellikle riskli hastalarda Influenza aşının yapılması
konusunda eczacıların desteleyici bir tutum sergilemesi çok önemlidir. Ancak bütün bulaşıcı
hastalıklarda olduğu gibi, Coronavirüs içinde gerekli tedbirleri almakta fayda vardır.
Tedavi:
Şu an için onaylanmış bir antiviral tedavisi yoktur. Bir çok viral hastalıkta olduğu gibi
semptomatik tedavi ile hastalık kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Var olan bazı antiviral
ilaçlar, bazı hastalarda kullanılmıştır ancak etkili olduğunu söylemek için şu anki vaka
sayıları bilimsel anlamda çok azdır. En önemli şey bulaşmayı önlemektir. Bu nedenle hijyen
kurallarına dikkat edilmesi, ellerin sık sık yıkanması, özellikle enfeksiyon geçiren bireylerin
maske takması çok önemlidir. Ancak eczanelerde satılan tek kullanımlık cerrahi maskelerin
viral etkenlere karşı koruyucu etkisi çok yüksek değildir. Tam bir koruma için FFP3 (Filtering
Face Piece) maskelerin kullanılması önerilir. Ancak ülkemizde henüz görülen bir vaka
olmaması nedeni ile şu an için FFP3 maske sadece riskli vakalarda, sağlık personeli için
kullanılması önerilmektedir. Özellikle enfeksiyona yatkın immün süprese hastalar, kanser
hastaları, yaşlılar, çocuklar ve diyabetik hastaların enfeksiyondan korunmak için gerekli
önemleri alması önemlidir. Sağlıklı Günler.
