İLAÇ FİYATLARI VE İSKONTO BAREMLERİ GÜNCELLENDİ

Eczacı Dergisinde on üç yıldır yazıyorum. Bu süre boyunca çeşitli kereler ilaç fiyatlandırmasında kullanılan Avro kuru uygulanmasının esaslarını, fiyatlandırmanın avantajları ve dezavantajlarını ve uygulamada yaşanan sorunları yazdım. Bu konuyu gündemde tuttum çünkü dertliyim. Şunu biliyorum ki ülkemizde ilaçta yerlileşme aynen İHA, SİHA üretmek kadar, savunma sanayi kadar, ekonomik kalkınma kadar önemli ve milli bir mesele.

Ülkemiz ilaç ve eczacılık sektörünün temel sorunlarından biri ilaç ve tıbbi işlemlerin fiyatlandırılmasında yaşanan dengesizlik. Bu kapsamda Depocu ve Eczacı kar oranlarının yıllar itibariyle nasıl daraldığını, son düzenlemeler ile ilaç avro kurunun hesaplamasının nasıl değiştiğini ve ne yazık ki son gelinen durumda reel kur ile ilaç kuru arasındaki makasın sürdürülebilir olmaktan uzak bir şekilde çok fazla açıldığını, bu sorunları sahada “hastaların ilaç bulamaması” olarak yansıdığını devamlı okurlarımız iyi biliyor.

İlaç fiyatlarında ve iskonto oranlarında 2023 yılının son günlerinde de düzenleme yapılmış bulunuyor. Buna göre, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından alınan ve 16.12.2023 tarih ve 32401 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Beşerî Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar” ile beşerî tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılacak Türk Lirası cinsinden 1 (bir) Avro değeri; 2023 yılı Aralık ayında %25 oranında artırılarak 17,5483 TL olarak belirlenmiş bulunuyor.

Söz konusu değişiklik ile ilaç fiyatlarına yüzde 25 zam yapılmış bulunuyor. Elbette ki bu ilaç ve eczacılık sektörüne nefes aldıran bir düzenleme olsa da ilaç fiyatlarını belirleme politikaları bir yandan ülkemizin kıt kaynakları ile sürdürülebilir bir dengede tutmaya çalışılan sosyal güvenlik bütçesine öte yandan ise ilaç sektöründeki yerlileşme çalışmalarına önemli etkileri bulunuyor.

Son düzenleme ile ilaç Avro Kuru ile gerçek Avro Kuru arasındaki makas az da olsa daralmış olsa da reel Avro Kurunun 32 Lirayı geçtiği günümüzde reel kur ile ilaç kuru arasındaki fark yüzde doksanların üzerinde bulunuyor. Piyasada bulunamayan ilaçlar sorunu da, yerli ilaç firmalarının rekabet güçlerinin daralması da, jenerik ilaç/eşdeğer ilaç tartışmaları da esasen reel kur ile ilaç kuru arasındaki farkın çok fazla açılmasından kaynaklanıyor. Ülkemiz için stratejik bir hedef olan ilaçta dışa bağlılığın önlenmesi ve yerlileşmenin en azami orana çıkartılması hedefi için sektördeki ilaç fiyatları sorununun kalıcı bir çözüme ulaştırılması elzem.

Avro Kurunun Aralık 2023’ten itibaren güncellenmiş olması nedeniyle ilaçlarda uygulanan iskonto baremleri de düşük kalmış bulunmakta. Mutat olduğu üzere bu durum iskonto baremlerinde de güncellemeyi getirdi.

Bu kapsamda, ilaç Avro kuru güncellemesine istinaden 24.03.2013 tarihli ve 28597 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) değişiklik yapılıncaya kadar SUT’un “4.4.1- Uygulanacak indirim oranları” maddesinde yer alan iskonto oranları için belirlenen baremlere ait 25.12.2023 tarihinden itibaren uygulanan depocuya satış fiyatları (DSF) değiştirilmiş bulunuyor.

Söz konusu düzenlemelere istinaden aşağıda yer almaktadır.

Tablo: Ülkemizde 2021 yılından bu yana İlaç İskonto Baremlerinde yapılan
değişiklikler ve 25.12.2023 tarihi itibariyle son uygulanan rakamlar.

SGK Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi Değişti: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince uygulanan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 12 nci maddesi ile SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin ilgili maddeleri gereğince düzenlenen “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi” 01.12.2023, 08.12.2023, 15.12.2023, 22.12.2023 ve 29.12.2023 tarihlerinde değiştirilmiştir. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir.

İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nde Danıştay Kararı: Türk Eczacıları Birliği tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı aleyhine Danıştay Onuncu Dairesinin 2022/6822 Esasına kayden açılan dava ile 25.08.2022 tarihli ve 31934 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (u) bendinin yürütülmesi 08.12.2023 tarihi itibariyle durdurulmuştur. Yürütmesi durdurulan ilgili hüküm “Sınırlandırılmış bir terapötik eşdeğerlik olarak, aynı ya da benzer endikasyon için kullanılabilecek etkin maddeyi/maddeleri içeren ürünlerin benzer dozaj formları arasında fiyat karşılaştırması esasına dayanılarak oluşturulan birden fazla ilacın yer aldığı grubu” ifade eden Terapötik Referans (TR) grupları ile ilgili bulunuyor.

Biyometrik Kimlik Doğrulama Yeniden Ertelendi: Bilindiği üzere Sosyal Güvenlik Kurumu avuç içi damar taraması başta olmak üzere bir dizi biyometrik doğrulama sistemini uzun süredir kullanıyor. Ancak, biyometrik kimlik doğrulama sistemleri gerek mahkeme kararları gerekse de uygulama zorlukları nedeniyle uzun süredir zorunlu tutulmuyor. En son olarak Covid-19 Pandemisi döneminde bulaşı önlemek için biyometrik kimlik doğrulama sistemlerinin kullanımı ertelenmiş idi.

 SGK tarafından 31.05.2023 tarihinde yapılmış olan “Biyometrik Kimlik Doğrulama Sistemi Yeniden Açılması (2023/1)” başlıklı duyuru ile, söz konusu bu sistemlerin uygulamasının özel sağlık hizmet sunucuları için 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren zorunlu olarak uygulamaya alınacağı kararı duyurulmuş idi. Ancak konuyla ilgili olarak tekrardan yapılan değerlendirme sonucunda, SGK ile sözleşmeli özel sağlık hizmet sunucularınca ileride yaşanabilecek olan mağduriyetlerin önlenebilmesi amacıyla zorunlu Biyometrik Kimlik Doğrulama Sistemi kullanımı 01.07.2024 tarihine kadar ertelenmiş bulunuyor.

Kronik Hastalık Raporlarının Geçerlilik Süresi Yeniden Uzatıldı: Bilindiği üzere Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi nedeniyle vatandaşlarımızın sağlık hizmetine erişiminde aksamaya neden olunmaması ve olası bulaş riskinin azaltılması amacıyla SGK tarafından yapılan düzenlemelerle 01.01.2020 tarihi itibarı ile sonlanmış veya bu tarihten sonra sonlanacak olan ve yenilenmemiş kronik hastalık raporlarının süreleri uzatılmış idi. Kronik hastalık raporlarının geçerlilik sürelerinin uzatılması sayesinde hastanelerdeki yoğunluğun azaltılması hedeflendi.

Bu kez, söz konusu kronik hastalık hekim ve heyet raporlarının geçerlilik süresi tekrardan uzatılmış bulunuyor. Buna göre, SGK tarafından yayımlanan 29.11.2021 ve 21.01.2022 tarihli duyurularda yer alan Tebliğ maddeleri dışında kalan hastalıklara ilişkin tüm ilaç/sürekli kullanılan tıbbi malzemelerin rapor süreleri 30.06.2024 tarihine kadar uzatılmış bulunuyor.

Deprem Bölgesi İçin Mücbir Sebep Hali Uzatıldı: Bilindiği üzere geçtiğimiz 6 Şubat’ta ülkemizin yaşadığı depremler büyük acılar yarattı. Bu kapsamda deprem bölgelerinde mücbir sebep hali ilan edilerek vergi ve sosyal güvenlik yönünden pek çok yükümlülük ertelendi. Son olarak, Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili İslâhiye ve Nurdağı ilçelerinde 30 Kasım 2023 günü itibarıyla sona erecek olan mücbir sebep hali 30 Nisan 2024 tarihine kadar uzatılmış bulunuyor.

Bu kapsamda, belirtilen illerde yaşanan deprem felaketi nedeniyle kamu veya özel sektörde sigortalı çalıştıran işyerleri, kendi nam ve hesabına çalışan Bağ-Kur’lu sigortalılar ve GSS’li olan sigortalılar için getirilmiş istisnalar Nisan sonuna kadar uzatılmış bulunuyor. Buna göre 06/02/2023 ila 30/04/2024 tarihleri arasında, işverenler ve sigortalıların SGK’ya vermekle yükümlü oldukları her türlü bilgi, belge ve beyannameler (2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık, 2024 Ocak, Şubat, Mart dönemine ilişkin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri/Aylık Prim Hizmet Belgeleri), işyeri kayıt ve belgelerinin (iş kazaları ile meslek hastalıkları bildirimleri dahil) 15/05/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) Kuruma verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş sayılacak. Keza prim borçları da 31 Mayıs 2024 tarihine (bu tarih dahil) kadar ertelenmiş bulunuyor. Bu tarihe kadar mücbir sebep hali dönemine dair prim borcu olsa dahi işverenler prim teşviklerinden yararlanmaya devam edebilecek. Keza, 02/09/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) başvurulması ve 6183 sayılı Kanunun 48’inci maddesinde belirtilen teminat şartının sağlanması kaydıyla erteleme kapsamındaki borçlar, tecil faizi alınmaksızın azami 24 ay süre ile tecil edilebilecektir.

Keza, Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili Islahiye ve Nurdağı ilçelerinde afet kapsamında yer alan işveren, sigortalı ve hak sahiplerinin  7440 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamındaki başvurularını 31/07/2024 tarihine kadar yapılabilmesine ve bu borçluların borçlarının ilk taksitini başvuruyu takip eden ay sonuna kadar (31/08/2024 tarihi resmi tatile denk geldiğinden 02/09/2024 tarihi), diğer taksitlerini ise bu taksiti takip eden aylık dönemler hâlinde ödeyebilmesine imkan sağlanmış bulunuyor.

Keza, Afet bölgesinde bulunan Kurumla sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularında (eczaneler/ merkezler) zorunlu statik IP uygulamasının da 30 Nisan 2024’e kadar ertelenmesi sağlanmış bulunuyor.

SGK Sözleşme Bedellerini Ödemeyi Unutmayın: Bilindiği üzere halen yürürlükte olan; “Sosyal Güvenlik Kurumu Görmeye Yardımcı Tıbbi Malzemelerin Teminine İlişkin Sözleşme,” “Sosyal Güvenlik Kurumu İşitmeye Yardımcı Cihazların Teminine İlişkin Sözleşme,” “Sosyal Güvenlik Kurumu Ayakta Tedavide Kullanılan Hazır Tıbbi Malzemelerin Teminine İlişkin Sözleşme,” “Sosyal Güvenlik Kurumu İle Ismarlama Protez ve Ortez Merkezleri Arasında Protez / Ortez Teminine İlişkin Sözleşme” lerin Yürürlük bölümünde yer alan “Sözleşmelerde belirtilen istisnalar dışında her takvim yılının 15 Aralık günü mesai saati bitimine kadar taraflardan biri fesih ihbar etmediği takdirde sözleşme aynı şartlarla 1 (bir) yıl daha uzamış sayılır ve yeniden sözleşme ücreti alınır. ” hükümlerine istinaden; mevcut sözleşmeler aynı şartlarda, tekrar sözleşme metni imzalanmasına gerek olmaksızın ve yeniden sözleşme ücreti ödenmesi şartıyla 1 (bir) yıl daha devam ettirilmektedir.

Diğer taraftan, 2024 yılı için Asgari Ücret Tespit Komisyonunca belirlenen brüt asgari ücretin 0,2 katı tutarında sözleşme ücretini ödeyerek, ücretin ödendiğine ilişkin dekontun 31.01.2024 tarihi mesai bitimine kadar ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sağlık Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne teslim edilmesi zorunlu. Bu sürenin sonunda (31.01.2024), dekontun teslim edilmemesi halinde; söz konusu dekontu teslim etmeyen sağlık hizmet sunucularının MEDULA sistemi, 01.02.2024 tarihi itibarıyla pasif hale getirilecek olup, söz konusu dekontun teslim edildiği gün itibarıyla aktif hale getirilecek. Bu dönemde (31.01.2024- Dekontun Kuruma teslim edildiği gün arasında kalan dönem) karşılanan reçete bedelleri de ödenmeyecek. Bu kapsamda tüm sağlık hizmet sunucularına 2024 yılı SGK sözleşme bedellerini ödemelerini önemle hatırlatırız.