Bilindiği üzere dünya Ekim 2019’dan bu yana küresel bir virüs salgını ile mücadele ediyor. 11 Mart’ta ülkemizde de görülmeye başlanan yeni Coronavirüs (Covid-19) en gelişmiş ülkelerin bile sağlık sistemlerini sarsarken toplumsal bir travma oluşturmaya da devam ediyor. Türkiye’de dünyaya açık yapısı ile salgından en fazla etkilenen ülkelerden biri. Şanslıyız ki kaliteli sağlık altyapımız, erken alınan tedbirler ve başarılı süreç yönetimi sayesinde dünyada gelişmiş ülkelerde dahi gördüğümüz sağlık sistemlerinin çöktüğü ağır tabloyla Türkiye karşılaşmadı.
Salgın Devam Ediyor
Türkiye Covid-19 ile mücadelede başarılı olan ülkeler arasında olsa da Temmuz ayında başlanılan normalleşme süreci sonrasında vaka sayılarında hızlı bir artış, ölüm sayılarında istikrarlı bir yükseliş ve salgının gitgide daha fazla aktif vaka oluşturmaya başladığı görünmekte. Bu nedenledir ki, salgınla mücadele etmek için hem bireysel hem toplumsal hem de idari tedbirlerin alınması ve sıkı bir şekilde sürdürülmesi önem arz ediyor. Toplumun salgının bitmediğini, aksine tehlikenin devam ettiğini algılaması önem arz ediyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün tahminleri salgının 2021 sonuna kadar sonlanmasının beklenmediği, aşının en erken 2020 sonu itibariyle üretilmeye başlanması halinde dahi tüm dünyada salgının sona ermesinin iki yılı bulabileceği yönünde. Bu nedenle DSÖ, bireyleri maske, sosyal mesafe, mümkün olduğunca kalabalık ortamlardan kaçınma, kronik hastalığı olanları da bağışıklık sistemlerini güçlendirecek ilave tedbirler alma gibi adımlar atmaları için uyarıyor.
Bireysel Tedbirler Sosyal Tedbirlerle Anlamlı
Tabi, böylesi küresel ve tüm insanlığı etkileyen bir salgın karşısında yalnızca bireysel tedbirlerin yeterli olacağını düşünmek doğru değil. Bundan daha önemlisi kamusal idarenin salgın tedbirleri konusunda önemli adımlar atması ve bireyleri kendilerini koruma yönünde bilinçlendirmesi.
Türkiye’nin son dönemde Covid-19 salgınını kontrol altına almak için uygulaması gereken tedbirleri uzmanlarının dilinden derledik:
- Toplumun sağlıklı ve güncel bilgi ile bilgilendirilmesi: Salgın süreçlerinde toplumun bilinçlendirilmesi büyük önem arz ediyor. Kamuoyunun Sağlık Bakanı tarafından tek elden düzenli bilgilendirilmesi, salgınla ilgili verilerin sağlıklı yayımlanması, bilgi kirliliğinin önlenmesi ve tedbirler konusunda tek elden bütüncül bir yaklaşım geliştirilmesi büyük önem arz ediyor.
- Kademeli mesai sistemine geçilmesi: Ülkemizde 30 milyon bireyin mesai saatlerine göre sosyal hayata katıldıkları dikkate alınınca uzmanların ifade ettiği üzere kademeli mesai sistemine geçilmesi özellikle toplu taşıma araçlarında ve işyerlerinde bulaş riskini azaltacak önemli bir tedbir.
- Uzaktan çalışma sisteminin geliştirilmesi: Acil bir şekilde 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenleme yapılarak uzaktan çalışma sisteminin geliştirileceği bir sisteme geçilmesi ve mümkün olan her halde uzaktan çalışmanın standart haline getirilmesi önem arz ediyor.
- Bireysel korumanın öneminin vurgulanması: Maske, mesafe ve temizlik konusunda toplumun sürekli uyarılması, salgın vesilesi ile bireylerin sağlık okur yazarlığının geliştirilmesi büyük öneme haiz.
- Sosyal etkinliklerin mümkün olduğunca iptal edilmesi, ertelenmesi veya kontrollü gerçekleştirilmesi: Fuar, kongre, seminer, nişan, düğün, taziye, konferans, konser gibi etkinliklerin mümkün olduğunca 2020 bitene kadar askıya alınması ve çok zor hallerde kontrollü gerçekleştirilmesi. Özellikle Fuarcılık sektörünün Eylül itibariyle açılışa hazırlandığı dikkate alınınca, bu tür kontrolsüz açılışların bize yüksek vaka sayısı olarak döneceğini unutmamak ve Fuar ve Kongre sektörü için 2020 yılını kapatmak büyük önem arz ediyor.
- Eğitimin uzaktan sürdürülmesi: Mevcut vaka sayıları ile yüzyüze eğitime geçilmesi, her gün 18 milyon öğrencinin vaka taşıyıcısı haline gelmesi demek. Bu nedenle uzaktan eğitim sisteminin en azından bir eğitim yılı daha sürdürülmesi gerekiyor.
- Kamusal hizmetlerin uzaktan verilmesi: Alınan tedbir ile kamu çalışanlarının tekrar esnek çalışmaya geçmesi sağlandı. Ancak su ve elektrik aboneliğinden tutun bankacılık işlemlerine kadar birçok iş ve işlem hala fiziki ortamda, kuyruklara girilerek yapılıyor. Bu tür iş ve işlemlerin kalıcı olarak dijital ortamlara aktarılması ve e-Devlet uygulamalarının tüm kamu kurumları için asıl başvuru mercisi haline gelmesi gerekiyor.
- Sağlık Çalışanları Desteklenmeli: Son olarak, pandeminin asıl yükünü çeken ve canları pahasına hastalıkla savaşan sağlık çalışanları çok yoruldu. Doktor, hemşire, eczacı başta olmak üzere tüm sağlık çalışanlarının maddi ve daha da önemli manevi olarak desteklenmesi büyük önem arz ediyor.
- Kapsamlı bir Aşılama Programı Oluşturulmalı: Başta yaşlılar ve MEDULA kaydına göre kronik hastalığı olanlar olmak üzere tüm nüfusun grip ve pnömokak aşıları için aşılama programına alınması önemli. Zira DSÖ’nün salgının daha iki yıl süreceği uyarını dikkate alınca aşılama ve tarama büyük önem arz ediyor.
Uzmanlar, bu tedbirlerin alınması halinde sonbahar sürecinde Covid- 19 Pandemisi’nin ülkemizi kasıp kavuracak büyük bir salgına dönüşmesinin önlenebileceğini ifade ediyor. Umarız Covid-19 ile mücadelesi ile dünyada bir örnek olarak gösterilen Türkiye salgında ipin ucunu kaçırarak dünyaya bir ibret haline gelmez. Salgınla yaşamayı öğrenmek ancak gerekli tedbirlerin alınması ile anlam kazanacak.
Salgın Döneminde Kronik Hastaların Raporla İlaç ve Tıbbi Malzeme Alması Kolaylaştırıldı
Bilindiği üzere Covid-19 Salgınında en kırılgan kişiler yaşlılar ve kronik hastalığı bulunan kişiler. Kronik hastalığa bağlı olarak bağışıklık durumu olumsuz etkilenen kişilerin enfeksiyon hastalıklarının daha ağır seyretme ihtimali bulunduğundan bu kişilerin mümkün olduğu kadar sağlık hizmeti sunucularına başvurularının azaltılması temel bir hedef haline gelmiş bulunmakta. Yaşlılarımız ve kronik hastalarımızı korumak Koronavirüs hastalığı (COVİD-19) ile mücadelede de büyük önem arz ediyor.
Covid-19 Salgının sürecinde vatandaşların sağlık hizmetine erişiminde aksamaya neden olunmaması, olası bulaş riskinin azaltılması amacıyla aşağıdaki düzenlemeler yapılmış bulunmkta. Bu çerçevede SGK’ca alınan ve kronik hastaları yakından ilgilendiren önemli kararları aşağıda sıraladık:
– 1 Ocak 2020 tarihi itibarı ile sonlanmış veya bu tarihten sonra sonlanacak olan ve kronik hastalığı nedeniyle kişilere düzenlenmiş ilaç teminine yönelik MEDULA Sisteminde kayıtlı olan sağlık raporları (sağlık kurulu raporu ve/veya uzman hekim raporu) geçerli sayılmaya Salgın süresince devam edilecek.
– Bu belirtilen sağlık raporu veya halen geçerli sağlık raporu olan kişilerin, bu raporlara istinaden reçete düzenletmeksizin doğrudan “Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol” kapsamında sözleşmeli olan eczaneden ilaca ilişkin en son karşılanan reçetede belirtilen kullanım dozu dikkate alınarak, 3 (üç) ayı geçmeyecek sürelerde (kür protokolü uygulanan ilaçlarda ise 1 küre yetecek miktarda) olmak üzere reçetesiz ilaç temini yapılması halinde bedelleri SGK’ca Pandemi süresince karşılanmaya devam edilecek.
– Hasta bazında “endikasyon dışı ilaç kullanım onayı” verilmiş ilaçların temini aşamasında endikasyon dışı ilaç kullanım izni süreleri kontrol edilerek, bu süreler içerisinde bulunan ilaçların karşılanması sağlanacak. Bu konuda Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacak düzenlemelere de uyulacak.
– 01 Ocak 2020 tarihi itibarı ile sonlanmış veya bu tarihten sonra sonlanacak olan ve kronik hastalığı nedeniyle kişilere düzenlenmiş olan tıbbi malzeme teminine yönelik MEDULA Sisteminde kayıtlı sağlık raporları (sağlık kurulu raporu ve/veya uzman hekim raporu) Pandemi süresince geçerli sayılmaya devam edilecek.
– Bu belirtilen sağlık raporu veya halen geçerli sağlık raporu olan kişilerin, bu raporlara istinaden reçete düzenletmeksizin, “Ayakta Tedavide Kullanılan Hazır Tıbbi Malzeme Sözleşmesi” ve “İşitmeye Yardımcı Cihazların Teminine İlişkin Sözleşme” kapsamında sözleşmeli olan merkezlerden/eczanelerden ekli listede yer alan tıbbi malzemeleri temin etmeleri halinde;
- a) Sağlık raporunun geçerli olduğu sürede bu rapora istinaden günlük/haftalık/aylık reçete edilen tıbbi malzemelerde SGK’ca en son karşılanan reçetedeki kullanım adedi dikkate alınarak 3 (üç) aylık miktarı geçmemek üzere,
- b) Sağlık raporuna istinaden bir defaya mahsus reçete edilen tıbbi malzemelerde miat süresi dolanların SGK’ca en son karşılanan reçetedeki kullanım adedi dikkate alınarak bedelleri SGK’ca karşılanacak.
—
SAĞLIK VE SOSYAL GÜVENLİK SEKTÖRÜNDE GÜNDEM
Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi Değişti: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince uygulanan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 12 nci maddesi ile SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin 4.4.1, 4.4.2, 5-(g), 7-(e), 9-(ı) ve 9-(i) maddeleri gereğince düzenlenen “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi” 17.07.2020, 23.07.2020, 30.07.2020, 06.08.2020, 13.08.2020 20.08.2020 ve 27.08.2020 tarihlerinde değiştirilmiştir. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir.
SMA İlaçlarının Fiyatı Güncellendi: Bilindiği üzere SGK’nın üç yıldır SMA’lı hastaların ilaçlarını da göre ödeme kapsamına almış bulunmakta. Bu kapsamda ödenen ilaçlardan birini de Spinraza oluşturuyor. SGK Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu Spinraza 12 Mg/5Ml 1 VIAL isimli ilacın fiyatının 73 bin Avro’ya düşürülmesine karar vermiş bulunuyor. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren karara göre SUT eki EK-4/C listesinde kayıtlı olan “Spinraza 12 Mg/5Ml 1 VIAL” isimli ilacın fiyatı daha önce 90 bin Avro iken güncelleme ile 73 bin Avro’ya düşürülmüş bulunmakta. Aynı şekilde, Nusinersen Sodium pozolojisi, SMA Tip-2 veya SMA Tip-3 hastalarında 0, 14, 28 ve 63’üncü günler olmak üzere 4 doz yükleme dozu şeklinde olması, idame dozların da 4 ayda bir uygulanması karara bağlanmış bulunuyor.
Olağanüstü İlaç Geri Ödeme Komisyonu’ndan Yeni Karar: 20.05.2020- 28.05.2020 tarihli olağanüstü ilaç geri ödeme komisyonu ve 2019/2. dönem tıbbi ve ekonomik değerlendirme komisyonu kararlarına istinaden bedeli ödenecek ilaçlar listesinde yapılan düzenlemeler hakkında duyuru
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği oluşturulan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) ve (i) bentlerine dayanılarak Tıbbi ve Ekonomik Değerlendirme çalışmaları sonucu alınan kararlara yönelik ve İlaç Geri Ödeme Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine dayanılarak 20.05.2020 ve 28.05.2020 tarihlerinde yapılan Olağanüstü İlaç Geri Ödeme Komisyonu kararlarına yönelik “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi” 17.07.2020’den itibaren değiştirilmiş bulunuyor.
SGK’nın Karşıladığı Kaplıcaların Listesi Yayınlandı: Bilindiği üzere Sağlık Uygulama Tebliği’nin “2.4.4.J – Kaplıca Tedavileri” başlıklı maddesi gereğince hekim tarafından kaplıca tedavisi alması uygun görülenlerin buna ilişkin yol, gündelik ve refakatçi giderleri SGK tarafından karşılanmakta. Ancak bunun temel bir şartı var: Tedavi alınacak tesisin Sağlık Bakanlığınca işletme izni verilmiş bir tesis olması. Sağlık Bakanlığı tarafından işletme izni verilen kaplıca tesislerine ait en güncel liste Ağustos ayı itibariyle SGK’nın resmi web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinde yayınlanmış bulunuyor. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir.
