Panitumumab (Vectibix) bir rekombinant, tamamen insan, IgG2 anti-epidermal büyüme
faktörü reseptörü (EGFR) monoklonal antikorudur (1). Panitumumab, metastatik kolorektal kanserli hastaların tedavisinde endikedir. Panitumumab, epidermal büyüme faktörü reseptörüne (EGFR) karşı yönlendirilen ilk tamamen insan monoklonal antikordur. EGFR, her tür tümörde önemli bir rol oynar ve büyümeyi teşvik eden hormonlar için en önemli hedeflerden biridir.²
Panitumumab, IgG2 alt sınıfının rekombinant, insan monoklonal bir antikorudur. Panitumumab’ın iki gama ağır zinciri ve iki kappa hafif zinciri vardır. Glikozile edilmiş
panitumumab, yaklaşık 147 kDa’lık bir toplam moleküler ağırlığa sahiptir. Panitumumab,
ağır zincir üzerinde yer alan tek bir konsensüs N-bağlı glikozilasyon bölgesine sahip bir
glikoprotein olarak ifade edilir. Panitumumab, Chinese Hamster Ovary (CHO) hücrelerinde üretilir ve bir dizi kromatografi aşaması, viral inaktivasyon aşaması, viral filtrasyon aşaması
ve ultrafiltrasyon/diafiltrasyon aşaması ile saflaştırılır.³
Panitumumab EGFR’ye bağlanır, böylece endojen ligandlar epidermal büyüme faktörünün (EGF) veya transforme edici büyüme faktörü-alfa (TGF-α)’nın bağlanmasını önler. Panitumumab antagonisttir ve EGFR’nin internalizasyonunu indükler. EGFR’nin aktivasyonu (dimerizasyon, otofosforilasyon ve sinyal iletimi) tarafından tetiklenen hücre içi süreçler panitumumab tarafından önlenir ve sonuçta artan apoptoza, tümör hücrelerinin proliferasyonunun azalmasına ve anjiyogenezin azalmasına yol açar. Tümör büyümesi ve metastaz gelişimi engellenir. ²
Panitumumab, damardan infüzyon yoluyla uygulanır. Önerilen doz, iki haftada bir verilen
vücut ağırlığının kilogramı başına 6 mg’dır.
Genel olarak önerilen infüzyon süresi yaklaşık 60 dakikadır. Şiddetli cilt reaksiyonları meydana gelirse dozun değiştirilmesi ve reaksiyon iyileşmezse tedavi durdurulması gerekebilir. Yalnızca vahşi tip RAS’ın varlığı onaylanmış bir test yöntemi kullanılarak
deneyimli bir laboratuvar tarafından doğrulandıktan sonra tedavi başlatılmalıdır. Çünkü panitumumabın mutasyona uğramış (anormal) RAS genleri içeren tümör hücrelerine karşı etkisiz olduğu görünmektedir. Bunun nedeni, bu tip hücrelerin büyümesinin EGFR’ye bağlı olmaması ve EGFR bloke olduğunda bile kontrolsüz bir şekilde büyümeye devam edebilmeleridir.⁴
Panitumumab, mutant KRAS tümörleri yerine vahşi-tip tümörlü hastalarda kullanım için kullanıma uygundur. Her 2 haftada bir uygulanan 6 mg/kg intravenöz panitumumabın
etkinliği, metastatik kolorektal kanserli hastalarda randomize, açık etiketli, çok
merkezli, faz III çalışmalarda incelenmiştir. Kemoterapi ile kombinasyon halinde
birinci veya ikinci basamak tedavi olarak uygulandığında, panitumumab artı kemoterapi,
vahşi-tip KRAS tümörleri olan hastalarda tek başına kemoterapiye kıyasla ilerleme
olmaksızın sağkalımı önemli ölçüde uzatmıştır; ikinci basamak tedavi denemesinde genel
sağkalım açısından gruplar arasında anlamlı bir fark görülmemiştir. Panitumumab monoterapi olarak veya kemoterapi ile kombinasyon halinde uygulandığında kabul edilebilir bir tolere edilebilirlik profiline sahiptir. ²
Çeşitli bağırsak kanseri çalışmaları, yayılmış “vahşi tip” RAS tümörleri olan hastalarda Vectibix’in yaşamı uzatmada veya hastalık ilerlemesini yavaşlatmada etkili olduğunu
göstermiştir. Çalışmalar, Vectibix’in tek başına ve standart kemoterapi rejimleri FOLFOX (florourasil ile folinik asit ve kanser ilacı oksaliplatin kombinasyonu) veya FOLFIRI
(folinik asit ile florourasil ve farklı bir kanser ilacı, irinotekan) ile birlikte kullanıldığında
etkili olabileceğini göstermektedir. Metastatik kolorektal kanserin tedavisinde vahşi-tip
KRAS-tümörlü hastalarda monoterapi veya kemoterapi ile kombinasyon halinde faydalı bir
tedavi seçeneğidir.2,4
En yaygın yan etkiler, EGFR’nin blokajı yoluyla birincil etki şekli ile ilgili olan göz, cilt ve gastrointestinal problemleri içerir ² Çalışmalarda, çoğu hafif veya orta derecede olmasına rağmen, panitumumab alan hastaların %93’ünde cildi etkileyen yan etkiler görülmüştür.⁴ Diğer bir yaygın problem olan hipomagnezemi, panitumumab’ın böbrekte filtre edilmiş magnezyumun tübüler geri emilimi ve gastrointestinal kanalda magnezyum emilimi üzerindeki etkileri ile açıklanabilir.²
Geçmişte panitumumab veya diğer bileşenlerden herhangi birine karşı şiddetli veya yaşamı tehdit eden aşırı duyarlılık (alerjik) reaksiyonu olan hastalarda kullanılmamalıdır.
İnterstisyel pnömoni veya pulmoner fibrozis (akciğer hastalıkları) olan hastalarda kullanılmamalıdır. Vectibix, tümörü mutasyona uğramış RAS geni içeren veya RAS durumunun bilinmediği hastalarda oksaliplatin içeren kemoterapi ile birlikte kullanılmamalıdır.⁴ Panitumumab, nadir pulmoner toksisite ile ilişkilendirilmiştir. Panitumumab artık interstisyel akciğer hastalığı ve pulmoner fibrozis ile ilişkilendirilmiştir. Bazı durumlarda interstisyel akciğer hastalığının ölümcül olduğu bulunmuştur, bu nedenle toksisite gelişirse panitumumab durdurulmalı ve steroidler düşünülmelidir.⁵
Panitumumab, 3 Aralık 2007’de Avrupa Birliği genelinde geçerli bir koşullu pazarlama izni
almıştır, 15 Ocak 2015’te ise tam bir pazarlama iznine çevrilmiştir.⁴
Amgen Europe B.V., oksaliplatin ve/veya irinotekan içeren kemoterapi rejimlerinin başarısızlığından sonra kolon veya rektumun metastatik karsinomunun tedavisinde
Vectibix 20 mg/ml infüzyonluk çözelti için merkezi prosedür aracılığıyla pazarlama
izni başvurusunda bulunmuştur. Önerilen panitumumab dozu, 14 günde bir intravenöz
infüzyon olarak verilen 6 mg/kg vücut ağırlığıdır. Aktif madde, tamponlama maddesi
olarak sodyum asetat trihidrat, tonisite değiştirici olarak sodyum klorür, pH ayarlaması
için asetik asit ve enjeksiyon için su ile formüle edilmiştir. Vectibix, 5, 10 veya 20 ml’lik tek
kullanımlık flakonda infüzyonluk çözelti (20 mg/ml) olarak sunulur ve uygulamadan önce
%0.9 sodyum klorür içinde seyreltilir.³
Kaynaklar
1. Keating GM. Panitumumab: a review of its use in metastatic colorectal cancer. Drugs.
2010 May 28;70(8):1059-78.
2. Dubois EA, Cohen AF. Panitumumab. Br J Clin Pharmacol. 2009;68(4):482-483.
3. https://www.ema.europa.eu/en/ documents/scientific-discussion/vectibixepar-scientific-discussion_en.pdf
4. https://www.ema.europa.eu/en/ documents/overview/vectibix-eparmedicine overview_en.pdf
5. Yamada T., Moriwaki T., Matsuda K., et. al.: Panitumumab-induced interstitial lung
disease in a case of metastatic colorectal cancer. Onkologie 2013; 36: pp. 209-212